Een alternatief voor de befaamde N70-wandelroute, zo kun je deze zogenaamde KANkorter vanuit Berg en Dal wel noemen. Het is met 8 kilometer bijna de helft van de N70, maar doet er qua natuurschoon zeker niet voor onder. Prachtige vergezichten, mooie bossen in het schitterend en heuvelig Rijk van Nijmegen.
Een wandeling met een duister kantje ook. Zo wandel je over de Duivelsberg en langs de Heksendans.
Wandelgebied het Rijk van Nijmegen
Het mooiste wandelgebied van Nederland? Daarover kun je eindeloos twisten, maar het Rijk van Nijmegen staat zeker hoog in dat lijstje. Het is er erg heuvelachtig. Niet vanwege de opwaartse geologische krachten zoals de Alpen. Niet vanwege oneindige erosie door de rivieren, zoals in Zuid-Limburg. Maar door de stuwende werking van ijskappen uit de voorlaatste ijstijd, iets meer dan 100.000 jaar geleden. Het ijs kwam in Nederland tot ongeveer de lijn Nijmegen-Haarlem en heeft de aarde voor zich uitgeschoven en opgeworpen tot heuvels van tientallenmeters hoog. Veel ervan is door erosie lager geworden. Maar het Rijk van Nijmegen, net als de Utrechtse Heuvelrug met de Grebbeberg zijn er nog duidelijke restanten van.
Opvallend zijn behalve de hoogteverschillen het aantal rododendrons en vooral de omvang ervan. Meters en metershoge exemplaren kun je tegenkomen. Verder wandel je voortdurend door bosrijke gebieden langs boomwortels en hier en daar een verrassend doorkijkje op de glooiende dalen.
Dat het hier goed wandelen is zul je zeker merken op een gemiddelde weekend- of vakantiedag. En op de befaamde N70 al helemaal, waar je goed je best moet doen om je alleen op de wereld te voelen. Wil je wel het moois van de N70 en tegelijkertijd ook op delen lopen waar het veel rustiger is, dan is dit alternatief misschien een goed idee.
KANkorter Berg en Dal, een alternatief voor de N70?
Kun je deze KANkorter wandelroute beschouwen als een alternatief voor de N70? De N70 is één van de bekendste, zo niet dé bekendste wandelroute van Nederland. De wandelroute heet N70 als verwijzing naar het Europese Natuurbeschermingsjaar 1970 toen deze tocht werd uitgezet. De wandeling is 16 kilometer lang en heeft in totaal 360 hoogtemeters.
Voor veel wandelaars is dat prima te doen, maar zoek je een alternatief voor de N70 dat korter is en vooral minder hoogtemeters heeft, dan kun je met deze wandeling best uit de voeten. Het aantal hoogtemeters is “slechts” 151 en de lengte is met 7,7 kilometer net iets minder dan de helft. En toch wandel je over de Duivelsberg, die door velen als het mooiste deel van de N70 wordt beschouwd.
Duivelsberg
Laten we dan maar meteen met dat hoogtepuntje beginnen: de Duivelsberg. Ik vind het altijd een beetje grappig hoe snel wij Nederlanders een heuveltje een berg noemen. Dat geldt ook voor de Duivelsberg met een hoogte van (hou je vast) 76 meter. Zelf voor Nederlandse begrippen een bescheiden colletje in het toch al heuvelachtige landschap bij Nijmegen. Neemt natuurlijk niet weg dat je het pad omhoog wel gaat voelen in je kuiten.
Misschien dus geen grote berg, maar mooi is het er niet minder om. Het uitzicht vanaf de Duivelsberg is schitterend en een ideale tussenstop voor een lunch of kop (meegebrachte) koffie. Je kijkt nu vanaf de Duivelsberg zo over de grens Duitsland in. Ik schrijf bewust “nu” want ooit was dat wel anders.
De Duivelsberg behoorde tot aan de Tweede Wereldoorlog bij Duitsland. Na de oorlog kreeg Nederland ter compensatie voor de geleden schade enkele stukjes Duits grondgebied. Aanvankelijk dacht Nederland aan maar liefst 10.000 km2 grondgebied inclusief steden als Aken, Keulen en Osnabrück. Maar het werd in 1948 uiteindelijk slechts wat snippergroen ter grootte van 69 km2 waaronder Elten, Tüdern en Selfkant. En de Duivelsberg.
Lees ook KANkorter Rheden, wandelen rond de Posbank
Maar nu komt het. Duitsland heeft al die gebieden uiteindelijk weer teruggekocht van Nederland in 1963 voor 280 miljoen D-mark. Alleen de Duivelsberg bleef Nederlands door tussenkomst van één politicus. Deze van der Goed-Naters, fractievoorzitter van de PvdA, kwam uit Nijmegen en vond het zonde als de Duivelsberg teruggegeven zou worden. Hij nodigde de staatssecretaris uit voor een fietstocht en die was ook meteen om. Duitsland stribbelde nog tegen, maar toen bleek dat er maar drie Duitse gezinnen in het gebied woonden was de grenscorrectie er snel doorheen. En zo kwam een van de mooiste wandelgebieden van Nederland definitief in Nederlandse handen.
Balanceren op de grens
Een deel van de route gaat letterlijk over de grens tussen Nederland en Duitsland. Aan je linkerhand heb je Duitsland, aan je rechterhand Nederland. Je weet, ik vind het altijd erg leuk om op of bij de landsgrens te lopen en heb op Bestemming Buitenlucht dan ook hét ultieme overzicht van de mooiste grenswandelingen van Nederland. En deze route mag er natuurlijk niet ontbreken.
Dat je hier op de grens loopt kun je in het landschap trouwens nauwelijks zien. Sinds het verdrag van Schengen kun je ook gewoon naar believen oversteken en weer terug en nog een keer en nog een keer. Het enige waaraan je ziet dat hier een grens loopt zijn de grensstenen. Pas op dat je niet struikelt, want sommige zitten behoorlijk diep en een beetje verborgen en het zou toch knullig zijn om letterlijk over de grens te struikelen. Overigens zijn de grensstenen iets minder mooi dan de palen langs de grens tussen Nederland en België, de enige grens ter wereld afgebakend met gietijzeren palen. Al kom je langs de oostgrens ook wel eens een mooi exemplaar tegen, zoals bij het Kommiezenpad in de Achterhoek.
Heksendans
Niet gestruikeld over de grensstenen, dan kom je al snel een nieuw gevaar tegen. Dan wandel je namelijk je langs de Heksendans. De beschrijving van de KANkorter Berg en Dal zegt over de Heksendans: “het is maar een plas”. Enerzijds klopt dat: de Heksendans is een op het oog normale plas met water, wat diep verscholen achter een deken van varens.
Anderzijds is “maar een plas” toch een behoorlijk understatement. Het water hier is ontstaan door leemwinning in het verleden. De leemkuilen zijn al heel lang geleden ontstaan, waarschijnlijk in de middeleeuwen, maar misschien zelfs al in de Romeinse tijd. Het is in elk geval bekend dat de Romeinen hier dakpannen van baksteen maakten.
Waarom deze plek het “Heksendans” heet is niet met zekerheid te zeggen. Wellicht omdat hier ooit watergeesten werden aangeroepen. Maar luguber wordt het was echt door het vele gevechten die hier in de Tweede Wereldoorlog hebben plaatsgevonden. En natuurlijk door de nooit opgeloste moord op een dienstmeisje in de 19e eeuw, wiens lichaam hier gevonden werd.
Nederrijk, het landgoed van Jurgens
We eindigen deze wandeling in het Landgoed Nederrijk. Qua landschap is dit misschien niet het mooiste deel van de wandelroute (het alternatief N70 laat het letterlijk links liggen), al is het nog altijd een heerlijk stuk bos op glooiend terrein. Maar misschien het mooiste hier is de geschiedenis. Het landgoed werd al bewoond in de prehistorie en het is door de Romeinse schrijver Tacitus beschreven als het “Heilige Woud”. Ook de opstand van de Batavieren tegen de Romeinen werd vanuit de bossen ingezet. De Batavieren die een eigen stad hadden gekregen van de Romeinen in Nijmegen.
Het oerbos van toen is nu niet meer. De bossen van nu zijn rond 1920 aangeplant voor de houtproductie, maar het is hier nooit echt lucratief gebleken. Het landgoed was toen in bezit van de familie Jurgens. Het landgoed staat ook bekend als “Landgoed van Jurgens”. Er waren ooit plannen voor een heus landhuis. De bijgebouwen zijn wel gerealiseerd, maar het landhuis zelf is er nooit gekomen.
Verhalenroute Holthurnsche Hof
De rijke geschiedenis van dit gebied komt aan bod in de verhalenroute Holthurnsche Hof, een wandelroute van ruim 5 kilometer. Ons alternatief voor de N70 loopt deels langs deze verhalenroute en daarom komen we diverse kijkers tegen. Kijk je daardoorheen, dan kijk je naar een stukje geschiedenis van dit gebied. Zo zien we onder andere hoe een leemput wordt gerealiseerd, lopen ze over een Romeinse binnenplaats. En we zijn getuige van het neerstorten van een bommenwerper, via de woorden van een 13-jarige ooggetuige.
KANkorter wandelroutes
De KANkorter wandelroutes zijn een persoonlijk project van Trage Tochten bedenker Rob Wolfs. Het zijn vooral wandelingen in de regio Arnhem en Nijmegen en zijn meestal tussen de 5 en 10 kilometer. Soms zijn het ingekorte versies van Trage Tochten, die meestal wat langer zijn. Rob Wolfs heeft overigens met zijn Rappe Rondjes nog een derde wandelconcept.
De KANkorter wandelingen worden gratis aangeboden via Wandelzoekpagina. Er is sinds kort ook een boekje uit waarin de 20 mooiste zijn verzameld, waaronder deze KANkorter Berg en Dal.
Praktische informatie over de KANkorter Berg en Dal, een alternatief voor de N70
- Startpunt: parkeerplaats Landgoedhotel Holthurnsche Hof, Zevenheuvelenweg 48A, Berg en Dal
- Lengte 8 km
- Horeca onderweg: in Berg en Dal en op de Duivelsberg (pannenkoeken).
- Een routebeschrijving is gratis te downloaden via Wandelzoekpagina
Blijf op de hoogte
Zet nu je emailadres op mijn mailinglist! Af en toe ontvang je een emailtje van me met een overzicht van de nieuwste blogs. De updates komen uit wanneer het uitkomt, dus zeer onregelmatig. Een beetje zoals ik zelf ben dus. Je emailadres wordt alléén voor deze mailing gebruikt.
Gerelateerde berichten
Dit artikel bevat affiliate links. Wanneer jij via deze link een aankoop doet krijg ik een klein percentage van de uiteindelijke koop. Dit kost jou niets extra. Wel kan ik zo (een deel van) de kosten van dit blog terug verdienen.
Hallo mensen van Bestemming Buitenlucht,
Mooie artikelen op jullie site. Ik ben geïnteresseerd in het boek van de KANkorter wandelingen. Waar kan ik dat kopen?
Dank je wel voor je complimenten over onze artikelen. Het boekje met de KANkorter wandelingen wordt begin oktober 2022 verwacht bij Uitgeverij Gegarandeerd Onregelmatig. Voorverkoop vanaf half september.