Bronnenwandeling Sint-Martens-Voeren: de mooiste!

De Bronnenwandeling Sint-Martens-Voeren in de Belgische Voerstreek is zeker geen onbekende. Het is één van de mooiste wandelingen in de streek en in 2012 zelfs uitgeroepen tot de mooiste van Vlaanderen. De startplaats voor de wandeling is Sint-Martens-Voeren, bij de kerk, langs de rivier de Voer.

Het gebied heeft in de loop der jaren bij Duitsland, bij Nederland, bij Luik gehoord. Maar sinds 1962, bij het vaststellen van de officiële taalgrens, hoort het bij de provincie Limburg. De Voerstreek is daardoor een Vlaamse enclave, volledig omgeven door de provincie Luik en Nederland. De streek is oogstrelend, bijna Frans aandoend. Dusdanig dat ik vreemd opkeek toen ik aangesproken werd in het Nederlands. Want, ja, het is hier “gewoon” Vlaanderen.

Lees ook: De mooiste grenswandelingen van Nederland in één handig verzamelblog

Muppet de hond en ik, gaan op pad. Het is maandagochtend, even na achten. Dus rustig zal het in elk geval zijn. Maar het schijnt hier sowieso rustiger wandelen te zijn dan in het nabij gelegen Zuid-Limburg. Er is in elk geval geen grote parking, zoals in Slenaken, dus dat zou wel eens goed kunnen kloppen.

Inhoud toon

Holle weg tijdens de Bronnenwandeling Voeren — Holle weg in de Bronnenwandeling

Sint-Martens-Voeren, start van de Bronnenwandeling Voerstreek

De startplaats is er meteen eentje om in te lijsten. De wandeling start namelijk bij de Sint Martinuskerk in het dorpje Sint-Martens-Voeren. Deze op onderdelen bijna duizend jaar oude kerk met een ommuurde begraafplaats ligt op een kerkheuvel. Erlangs stroomt de rivier de Voer. Stel je er niet teveel van voor. Het is maar een klein stroompje. Maar wel met kraakhelder water en ideaal voor de hond om even pootje te baden en een slok te nemen.

De Voer stroomt even later Nederland in en gaat langs Mesch. Je komt hem tegen tijdens de culturele fietstocht in Eijsden, die hier vlakbij langs komt. De Voer is naamgever van veel plaatsen in de omgeving: Behalve Sint-Martens-Voeren ook het naastgelegen Sint-Pieters-Voeren waar de bron van de Veurs, een zijrivier, ligt. Ook de Voerstreek en de gemeente Voeren zijn naar deze rivier vernoemd. Voerendaal in Nederland overigens niet, dat is waarschijnlijk afgeleid van het oud-Saksische forda.

Al snel verlaat je Sint-Martens-Voeren en loop je een bospad in. De totale wandeling is niet lang, een kilometer of negen, maar het gaat wel lekker omhoog. Dat merk je hier. Het is een diep uitgeslepen pad, een zogenaamde holle weg. Je loopt tussen twee hellingen in naar boven. Deze wegen zijn ontstaan doordat ze door de jaren heen zo druk gebruikt voor landbouwverkeer dat de weg is uitgehold.

De charmante landerijen bij de bronnenwandeling

Als je boven komt ontvouwt zich een prachtig uitzicht over de hellende landerijen waar het vee gedwee staat te herkauwen. Charmant, dat is het woord dat hier op zijn plaats is. Geen groots spektakel, geen diepe valleien of indrukwekkende rotsen. Maar wel innemend en glooiend groen dat je meevoert. Hier wil je blijven. Je benen stoppen met wandelen en in je hoofd stopt de tijd. Als je voor één dag, desnoods een uurtje, een koe zou mogen zijn, dan alsjeblieft hier. Je haalt diep adem, en nog eens, om het moment vast te houden. Vast te leggen op je persoonlijke memorystick met alle andere momenten die je dierbaar zijn.

Maar het geheugen laat wel eens te wensen over. Dan maar die ouderwetse foto, met de ouderwetse spiegelreflex. Je weet op voorhand dat die foto de charme hier nog niet kan benaderen. Maar hopelijk dient het als geheugensteuntje voor later om het gevoel van nu er weer bij te roepen.

Koe bij Sint-Martens-Voeren — Als je voor één dag, desnoods een uurtje, een koe zou mogen zijn, dan alsjeblieft hier.

Bosreservaat bij de Veursvallei

De bossen worden dichter en ouder. De Bronnenwandeling in de Voerstreek komt aan in de vallei van de Veurs, een zijriviertje die bij Sint-Martens-Voeren in de Voer uitkomt. Het bos wordt bosreservaat waar de natuur met rust gelaten wordt. Bomen worden hier nog echt oud en sterven hier nog een natuurlijke dood. En de jonge bomen strijden hier om licht en ruimte. Om wie er ook oud mag worden. Bramenstruiken woekeren weelderig. Ze bieden met hun doornen bescherming aan de vos, die zich erin kan verschuilen.

De oude bomen leven hier vreedzaam samen met klimopplanten. De dikke strakke stam van de boom wordt beneden vergezeld van de kronkelende stam van de klimop. Het schijnt overigens een misvatting te zijn dat dit slecht is voor de boom. Klimop verstikt de boom niet en vangt ook het licht niet teveel af. Lekker samen laten leven, dus.

Klimop tijdens de Bronnenwandeling — Klimop kronkeld rondom de rechte stam.

Sint-Pieters-Voeren, bron van de Veurs

Het buurdorpje van Sint-Martens-Voeren, vernoemd naar Sint Pieter, is het kleinste dorpje van de Voerstreek: 250 inwoners. Hier tref je, behalve enorm veel B&B’s, de Commanderij aan. Een commanderij, ook wel commenderij, is een oude ridderorde. Oorspronkelijk brachten ze inkomsten bijeen voor liefdadigheid en kruistochten. De term wordt, behalve voor de ridderorde, ook gebruikt voor landerijen en kastelen die onder de commandeur vielen. De Commanderij van Sint-Pieters-Voeren is dus eigenlijk gewoon een kasteel. Maar ook nu weer een kasteel met charme.

Begin 14^e eeuw was hier al sprake van een commandeur en er zijn er in de loop van de eeuwen 39 geweest. Zij woonden hier. Het huidige gebouw stamt grotendeels uit de 17^e eeuw. Het kasteel is af te huren voor exclusieve evenementen. Helaas niet gewoon te bezichtigen. In de tuinen kun wel je op forellen vissen bij de forellenkwekerij. Hier is ook de bron van de Veurs, die bij Sint-Martens-Voeren uitmondt in de Voer.

Sint-Pieters-Voeren, wandeling — De Commanderij van Sint-Pieters-Voeren

Van Sint-Pieters-Voeren is het nog maar een paar kilometer naar de startlocatie. Ook dan kom je langs een imposant bouwwerk: de spoorviaduct. Deze imposante spoorbrug is gebouwd in de Eerste Wereldoorlog en diende voor het vervoer tussen Duitsland en de haven van Antwerpen. Omdat het zwaar vervoer moest aankunnen werden er alleen hele flauwe bochten in aangelegd en nauwelijks hoogteverschillen. Het gevolg is een imposante brug van 250 meter op ongeveer 20 meter hoogte.

Terug in Sint-Martens-Voeren

En dan zijn we weer terug bij de kerk van Sint-Martens-Voeren, bij de rivier de Voer en bij de auto, die daar geparkeerd staat. Eigenlijk is 9 kilometer te kort, voor deze super charmante tocht. Even overweeg ik om te keren en dezelfde weg in omgekeerde volgorde terug te nemen. Maar de hond heeft het warm, op deze warme nazomerse dag en weigert. Maar niet getreurd, ik kom wel weer eens terug. En anders heb ik altijd de foto’s nog.