Natuurgebied Willeskop is een vogelmagneet en een fantastische plek om te wandelen. We doen weer eens een klassiek Klompenpad en lopen eerst door onvervalste polder om daarna een ronde rondom Williskop te doen. Niet heel erg lang, maar als je van vogels kijken houdt, dan kun je hier je groene hart ophalen. Ja, we zijn hier in het Groene Hart, in het Utrechtse plaatsje Benschop. Met kinderen? Dan is het Kids Klompenpad een erg leuke variant.
Let op: Deze wandeling langs en door Willeskop is niet toegankelijk tussen 15 maart en 1 juli. Dan broeden de vogels en die dulden geen onruststokers.
Klompen aan! We gaan wandelen door de polders bij Benschop.
Klompenpad Benedeneindsepad start in het plaatsje Benschop. En al direct is het een pad zoals een klompenpad bedoeld moet zijn geweest. De paden hier zijn een tikkie modderig en zompig. Klompen zouden in dit deel van de wandeling ook zeker niet misstaan, al doen gewoon goede waterdichte wandelschoenen het ook prima hoor.
We wandelen midden over de uitgestrekte polders, met koude wind in het gezicht. De regen denken we er even bij. Het is droog, maar een tikje ruig weer pas wel bij het oneindig laagland.
Oneindig laagland
Want dat is het wel. Oneindig laagland en ultieme vlakte. Ik ben opgegroeid in Zuid-Holland, maar was vergeten hoever je kunt kijken over de groene weilanden heen. Bijna letterlijk zo ver als het oog rijkt. Nu word ik langzaamaan wat ouder (correctie: razendsnel helaas) en ik begin dat weidse uitzicht steeds meer te waarderen.
Net zoals ik kan genieten van het patroon van de sloten. Ze lopen allemaal evenwijdig en lijken het land bijna een mathematische wetmatigheid op te dringen. Wiskunde boven de natuurwetten. Hier is de oppervlakte van een perceel nog gewoon lengte maal breedte, want vreemde kronkels of uitstulpingen komen er niet voor. Hier voel je opeens de betekenis van dat oude gezegde: “God created the world, but the Dutch created Holland”.
Natuurlijk zijn de sloten ook wel eens onhandig, vooral als je net aan de andere kant wilt zijn. Een enkele boot ligt er vrij nutteloos half volgelopen bij. Dan zijn de vele loopplankjes handiger. Heel smalle loopplanken, maar altijd beter nog dan het Friese fierljeppen, denk ik. Later leer ik dat de planken vooral voor de talrijke hazen zijn, die hier vrolijk overheen rennen. Ik denk dat hazen de planken sowieso beter waarderen dan fierljeppen.
Het klompenpad gaat, godzijdank, niet over de smalle plankjes. De paar bruggetjes die je tegenkomt zijn een stuk breder. En één keer met een bootje, maar wel een stevig trekpontje. Altijd leuk! Dat hier gekozen is voor een trekpont en niet voor een brug is overigens bewust. In het broedseizoen van de weidevogels wordt de pont vastgelegd, zodat je niet stiekem kunt oversteken.
Wandelen in het natuurgebied Willeskop
Het trekpontje brengt je naar de eeuwenoude houtkades die rondom het natuurgebied de Willeskop liggen. Een groot deel van de wandeling loop je over deze kades, met aan de ene kant het natuurgebied en aan de andere kant de weilanden.
Hoorde je me net nog een lofzang geven op de schoonheid van de wiskundig strakke polders, nu hoor je me ongeveer hetzelfde zeggen maar dan over het veel gevarieerdere Willeskop. De oude structuur is zeker nog te herkennen, maar niet meer zo strak en niet meer zo recht. Vanaf de houtkade is het contract tussen links en rechts wonderlijk om te zien.
Halverwege de houtkade kom je langs een uitkijktoren, waarmee je het patroon van het landschap nog beter kunt zien.
Het natuurgebied de Willeskop was nog niet zo lang geleden ook gewoon weiland. Toen stonden hier de koeien te grazen op het boerenland. Maar begin deze eeuw is het gebied ontwikkeld naar een stuk natte natuur. Staatsbosbeheer zorgt met een uitgekiende waterstand dat 1/3 van het gebied uit water bestaat, 1/3 uit land en 1/3 uit moeras. Het water wordt gezuiverd met riet.
Vogels in de Willeskop
In het voorjaar wordt het waterpeil juist verlaagd en ontstaan er droogvallende oevers. Die fungeren als ideaal buffet voor onder andere lepelaars en grutto’s. Maar dat zul je helaas niet gaan zien, juist in het voorjaar is het gebied gesloten voor bezoekers om de broedende vogels rust te geven.
Maar ook op een doordeweekse woensdag in de winter valt er zoveel te ontdekken. Echt zeldzame vogels heb ik bij mijn weten niet gezien (maar ik ben ook maar een amateurornitholoog). Toch heb ik nog wel een aantal foto’s aan de collectie kunnen toevoegen van vogels die ik nog niet eerder had gefotografeerd.
Sowieso veel ganzen, zoals in elk waterrijk gebied in Nederland. Veel grauwe ganzen, maar ook de grote Canadese gans en zelf een paartje Nijlganzen. En eindelijk heb ik eens een zilverreiger een beetje fatsoenlijk op de gevoelige plaat weten vast te leggen. Met nog een paar grauwe ganzen als figuranten op de achtergrond (wat zouden ze over die grote witte smiespelen?)
Klompenpad Benedeneindsepad, wandelen door polder en Willeskop
Je kunt rondom het natuurgebied Willeskop wandelen over de houtkades en hier en daar loop je in het gebied zelf. De paden worden door Staatsbosbeheer onderhouden en zijn ongeveer 7 kilometer lang. Wil je veel meer kilometers maken, dan is de Trage Tocht Benschop ook een leuke variant van 12 kilometer.
Je kunt ook kiezen voor het Klompenpad, wat ik dus gedaan heb. Je krijgt dan een stuk extra polderlandschap mee en dat is zeker een mooie extra. De polders hier zijn al zo’n 900 jaar oud en nauwelijks veranderd (zie hieronder voor meer info). Het Klompenpad Benedeneindsepad start en eindigt bij een Pannenkoekenrestaurant langs de Benedeneind Noordzijde (alleen de straatnaam is al mooi).
Kinderen, haasje repje naar Willeskop: Kids Klompenpad
Een pannenkoekenrestaurant, denk je, is dat niet ook leuk met de kinderen? Jazeker! Van dit klompenpad is ook een heel erg leuke en informatieve kinderversie voorhanden. Het Kids Klompenpad laat je als een haas de polder en Willeskop beleven met een twaalftal opdrachten. De route van de Kids Klompenpad is iets korter, namelijk 4,5 kilometer. Print wel even van tevoren de opdrachten uit.
Hazen komen inderdaad in ruime mate voor in dit gebied. Ik zag er veel op een afstandje zitten, vaak meerdere bij elkaar. Anderen schoten van heel dichtbij weg en kozen het hazenpad. En als ik iets heb geleerd die ochtend, dan is het dat het hazenpad en het Klompenpad niet noodzakelijk dezelfde routes volgen.
De lintbebouwing bij Benschop
Na een rondje wandelen rondom Willeskop ga je via een klein stukje polder weer terug naar Benschop. Nog even kom je langs een vreemde duiventil, maar dat blijkt niet voor duiven bestemd te zijn. Het is een zogenaamde huiszwaluwpagode. Een kunstzinnig vormgegeven verblijf voor de zwaluw en een cadeautje van de Agrarische Natuurvereniging Lopikerwaard voor hun tienjarig bestaan. Een poging om kunst en natuur bij elkaar te brengen. Nou maakt één zwaluw nog geen pagode, maar stiekem kan het bouwwerkje me best bekoren.
En dan wandelen we weer terug naar de startplek, en nemen zo een stukje lintbebouwing mee van Benschop. Benschop is een typisch lintdorp dat zich 13 kilometer uitstrekt. Het patroon van kaarsrechte polders, evenwijdige sloten en de huizen aan een lang lint langs een waterweg, het is een patroon uit de middeleeuwen en in al die tijd nauwelijks veranderd. Om te begrijpen waarom het er zo uitziet, gaan we tot slot een klein stukje de geschiedenis is.
Het ontstaan van de polders bij Willeskop, Agrarisch cultuurlandschap Lopikerwaard
Als we wandelen door de polders bij Benschop en Willeskop, dan wandelen we in Utrecht in een gebied dat de Lopikerwaard heet. Van origine was het hier onbegaanbaar moeras, maar 900 jaar geleden werd de Lopikerwaard ontgonnen. De grond was toen van de bisschop van Utrecht, die toestemming gaf aan Benno van Aemstel om de Lopikerwaard te ontginnen. Het was de tijd van de Grote Ontginning, een periode van zo’n driehonderd jaar waarin het lage land van Holland en Utrecht bruikbaar gemaakt werd voor landbouw. Het is grofweg het gebied dat we vandaag het Groene Hart noemen.
Het ontginnen gebeurde volgens het zogenaamde Cope-systeem, een middeleeuws contract dat de rechten en plichten van het ontginnen beschreef. Dat ging ongeveer als volgt: er wordt een wetering gegraven, die als soort van hoofdgracht gaat fungeren. Dit wordt de voorwetering genoemd, omdat het de voorkant van de polder doorsnijdt. Haaks op de wetering worden evenwijdige sloten gegraven om zo het achterliggende land droog te leggen. Bij de wetering zelf konden de huizen van de ontginners gebouwd worden.
Ook in de naamgeving zie je het terug. Gebieden die ontgonnen zijn met het Cope-systeem hebben vaak nog steeds een naam die eindigt op koop, cop of kop. Benschop, bijvoorbeeld, vernoemd ook naar de al genoemde Benno van Aemstel. Willeskop, waar we straks wandelen is een ander voorbeeld, vernoemd naar de ontginner aldaar: Wilhelm.
Praktische informatie over wandelen in de polder en Willeskop
- Startpunt: Benedeneind Noordzijde 430a, Benschop
- Parkeren op de parking bij het restaurant/camping.
- Lengte: 7,7 kilometer, Kids-variant 4,5 kilometer. (NB, Het Klompenpad zelf geeft 9 kilometer aan, maar dat klopt niet).
- ! Gesloten van 15 maart tot 1 juli vanwege broedseizoen.
- Stevige wandelschoenen zijn wel aanbevolen. Het kan op delen wat modderig zijn.
- Meer informatie bij Klompenpaden.nl
- Download de folder van het Kids Klompenpad.
Hoogtepunten van wandelen bij Willeskop
- Oneindige polders
- Hazen
- Trekpont
- Uitkijktoren
- Vogels en nog veel meer vogels
GPX-bestand van het Klompenpad Benedeneindsepad
Een gpx-bestand van de route om te wandelen bij Willeskop kun je via de knop hieronder downloaden
Blijf op de hoogte!
Zet nu je emailadres op mijn mailinglist! Af en toe ontvang je een emailtje van me met een overzicht van de nieuwste blogs. De updates komen uit wanneer het uitkomt, dus zeer onregelmatig. Een beetje zoals ik zelf ben dus. Je emailadres wordt alléén voor deze mailing gebruikt.
Bewaren op Pinterest
Haha die smalle plankjes leken me wel leuk voor een keertje 🙂 Deze wandeling ga ik onthouden, eens kijken of ik hem voor 15 maart nog kan lopen.
Leuke wandeling, leuk met het trekpontje en de uitkijktoren. Deze zou ik wel eens willen lopen!
Als coördinator van het Benedeneindsepad is dit een erg leuk verslag om te lezen. Mooi om het Benedeneindsepad te zien door de ogen van iemand die niet uit de buurt komt. Zelf vind ik natuurgebied nog altijd mooi voor een mooie wandeling. Het klompenpad kun je het hele jaar door wandelen. Het stuk door het land van en naar de uitkijktoren wandel je in het broedseizoen heen en terug. Een stukje dubbel dus. Het pontje ligt van 15 maart t/m 1 juli inderdaad aan de ketting.
Dank je wel, Mirjam. Goed ook om te weten dat er een alternatief is tijdens het broedseizoen.