Dreumelsche Waard: wandelen langs de Waal

De Dreumelsche Waard met de diepe Vonkerplas is een waar paradijs voor wandelaars. Een ideaal blokje om voor de Dreumelnaren. Maar ook een heel goed excuus om ernaartoe te rijden. Zelden heb ik in zo’n prachtig stuk uiterwaard gewandeld.

>>> Lees mijn laatste blogs als eerste: volg me op Facebook

We zijn in Dreumel, in het Land van Maas en Waal, op de grens met de Bommelerwaard. Ontegenzeggelijk in het Rivierenland, dus. Daar waar de Maas bijna lijkt te botsen met de Waal. De route is een kort rondje van 9 kilometer, maar wel 9 kilometer genieten. Praktische informatie en een gpx-bestand tref je onderaan dit artikel.

Vrij wandelen op paden en wegen: Dreumelsche Waard en de Volkerplas

Net buiten Dreumel, verborgen achter hoge dijken, liggen de uitgestrekte uiterwaarden. De Dreumelsche Waard om precies te zijn. Een heel breed stuk prachtige natuur met in het midden de Vonkerplas. Nauwelijks bekend bij het grote publiek. Dat is absoluut ten onrechte en dus bij deze een poging daar verandering in aan te brengen.

Dat je hier wandelen mag, staat vast. Maar in tegenstelling tot de meeste wandelgebieden ontbreekt de toevoeging “op paden en wegen”. Het is hier een heus struingebied waar je nog zelf op ontdekking uit kunt en van de gebaande paden mag afwijken.

En ontdekken kun je hier zeker. Het is onvervalst rivierenland waar je de uiterwaarden van héél dichtbij kunt ervaren. Een paradijsje in het klein. Stukjes bos die half in het water groeien. Dan weer lieflijke doorkijkjes. Dan weer uitgestrekte graslanden. De bever heeft hier een plekje gevonden, en dat kan ik heel goed begrijpen.

Ik verlaat het gebied heel even om weer een stukje van de Waaldijk te nemen. Vergezichten over de uiterwaarden, de Waal en Tiel aan de overkant van de rivier.

Als je het einde van de waard nadert kun je kiezen om nog even door te lopen naar Wamel, waar een pontje je naar Tiel brengt. Maar ik kies ervoor om langzaam weer terug te keren. Nu loop ik tussen de Vonkerplas en de brede Waal in. Voor het eerst heb ik goed zicht op de drukbevaren rivier. Ontzagwekkend grote schepen varen langzaam voorbij. Maar van drukte heb je hier geen last.

De Vonkerplas

De Vonkerplas is diep, heel erg diep. Achttien meter welteverstaan. En dat is natuurlijk door mensen gedaan. De plas is een voormalige zandwinning en leverde het zand dat nodig is om de dijken te verzwaren. Want die dijken zijn hier wel nodig, zo laten de talloze watersnoden hier zien. Nog vers in het geheugen liggen de grootschalige evacuaties in de jaren ’90.

De Vonkerplas is diep, maar kraakhelder. Tot bijna aan de bodem komen nog waterplanten voor en er zwemmen voldoende vissen om een hengelsportvereniging te rechtvaardigen. Toch is de Vonkerplas ook de laatste jaren het centrum van een diepgeworteld dispuut. Staatsbosbeheer wil de plas minder diep maken. Een lokale burgercollectief verzet zich met hand en tand.

Honden in de Dreumelsche Waard

De wandeling is uitermate geschikt met honden, maar ik twijfel een beetje wat ik moet adviseren. Er kunnen grote grazers rondlopen in de uiterwaarden, maar ik heb ze niet gezien. De regel is dat honden aangelijnd dienen te zijn. En ik houd ervan om me aan de regels te houden.

Dat gezegd hebbende, er liepen meerdere Dreumelnaren met hun hond rond de Vonkerplas en werkelijk geen één daarvan was aangelijnd.

Het dorp Dreumel

Ik kies ervoor om de wandeling te starten in het dorpje Dreumel. Het dorp is al meer dan 1100 jaar oud en werd oorspronkelijk Tremele genoemd. Archeologisch interessant, omdat hier de Noordelijke grens van het Romeinse Rijk lag en er Romeinse schepen zijn gevonden. Maar ook nog veel oudere resten van prehistorische mammoeten en reuzeherten. Frans Halsema is de bekendste Dreumelnaar. Hij woonde hier van 1981 tot aan zijn dood in 1984. Bij het binnengaan van het dorp kun je parkeren op het Frans Halsemaplein.

Dreumel zelf oogt op het eerste gezicht misschien wat saai. Maar als je beter kijkt is er genoeg moois te vinden. Op loopafstand bijvoorbeeld het Driedijkenpunt, maar daarover zal ik een apart artikel wijden.

>>> Lees ook mijn blog over het Driedijkenpunt, vlak bij Dreumel.

Sint Barbarakerk

Verder staat er een best wel indrukwekkende kerk: de Sint-Barbarakerk, gebouwd in 1869. De toren is 60 meter hoog. Voor de kerk staat een Heilig Hartbeeld, Jezus toont zijn hart dat brandt van liefde voor de mensen.

De ruïneuze protestantse kerk

De Sint-Barbarakerk is katholiek. Even verderop staat de Protestantse Kerk als een halve ruïne. De Toren staat nog, net als het koor. Maar het schip ertussen is verdwenen. En hoewel je het op het eerste gezicht niet zou zeggen: de kerk is nog steeds in gebruik als kerkgebouw.

De protestantse kerk is erg oud. De toren stamt vermoedelijk uit ongeveer 900. Het protestantisme bestond nog niet eens. Tijdens de reformatie, toen het land van Maas en Waal protestants werd, kwam het kerkgebouw in handen van de gemeente. Die gebruikte het koor voor kerkdiensten, het schip werd gebruikt als opslagplaats. Ook werden er dorpsvergaderingen gehouden en konden mensen er schuilen bij watersnood. Maar de gemeente verwaarloosde ook het onderhoud. Het resultaat zie je nog steeds. Ik houd geen pleidooi om ons erfgoed te verwaarlozen, maar het ziet er zo eigenlijk wel erg romantisch uit.

De Waaldijk

Tussen Dreumel de Dreumelsche Waard loopt de Waaldijk. De Waaldijk is echt zo’n dijk die Mary Dodge geïnspireerd moet hebben tot het verhaal over Hans Brinker die zijn vinger in de dijk stak. Goed, Hans Brinker kwam uit Haarlem en niet uit Gelderland, maar je begrijpt het beeld. Bovendien was het niet Hans Brinker die zijn vinger in de dijk stopte, maar een naamloze held uit een boekjes over Hans.

Maar ik dwaal af. De Waaldijk is van een idyllische schoonheid. Schilderachtige dijkhuizen staan er soms tegenaan, soms bovenop. Of ze verbergen zich achter de hoge schouder van de dijk. Hier en daar fruitbomen die langzaam ontdekken dat het lente wordt. En schaapjes die ontspannen in het ochtendzonnetje. Festina lente in Dreumel.

Praktische informatie over wandelen door de Dreumelsche Waard en Vonkerplas bij Dreumelen.

• Lengte; 9,1 km
• Start: Parking bij Ekershof, Dreumel.
• Bij de start is een supermarkt
• Honden mogen (aangelijnd) mee.

GPX-track van de wandeling Dreumel-Dreumelsche Waard

Je kunt de gpx-track downoaden via onderstaande knop.