Heerlijk kleine dierentuin in Limburg: Kasteelpark Born

Net onder het smalste stukje Nederland ligt Kasteelpark Born, een kleinschalige dierentuin. Gedrapeerd rondom het oude terrein van Kasteel Born verblijven nu de meest uiteenlopende diersoorten. Wij komen er wel vaker. En telkens tot grote tevredenheid. Niet voor niets scoort dit uitstapje jaarlijks erg hoog in de ANWB-verkiezing  van het leukste uitstapje van Limburg: eerste in 2019, tweede in 2020. En ook dit jaar zijn ze weer genomineerd.

Historie: van kasteelheer tot hangjongeren

Het Kasteelpark Born is gelegen rondom, jawel, een kasteel. Of tenminste, wat daar nog van over is. In 1930 is er brand uitgebroken en er was geen geld meer voor het herstellen ervan. Nu ligt er een prachtige klassieke ruïne. Zo een die uit sprookjesboeken komt en waar je een uil in verwacht.

Er ligt hier al zo’n 1000 jaar een kasteel; het huidige gebouw komt uit de 17^e eeuw. Het was het zomerverblijf van de familie. Voor de koude wintermaanden beschikten ze over een winterkasteel een kilometer verderop. Dit winterkasteel, kasteel Grasbroek, staat nog wel overeind en kun je als 14-persoons vakantiehuisje boeken. Reken op €1700 per week in het hoogseizoen.

Het huidige dierenpark ligt rondom de kasteelruïne op de grond die ooit diende als moestuin en als siertuin. Zo’n vijfentwintig jaar na de brand heeft de gemeente het geheel opgekocht, inclusief het nog resterende rentmeestershuis, waar ooit de tuinman van het kasteel woonde. De lokale bevolking maakte gebruik van het park voor wandelingetjes. Maar in de jaren zestig kwamen daar ook de hangjongeren bij, die vernielingen aanrichtten. De gemeente besloot toen om het park in te richten als een kleinschalige dierentuin. In 1970 is het huidige Kasteelpark opengegaan. In het rentmeerstershuis woont nu de parkbeheerder.

LIEVER DIEREN IN HET WILD SPOTTEN? GA NAAR HET WEERTERBOS DE BRONSTTIJD

De dieren van Kasteelpark Born

Het is Coronatijd, en dat betekent dat het park nu een vaste 1-richtingsroute is. En dat is eigenlijk helemaal niet verkeerd, want zo zie je echt alles. Aan het begin loop je langs schapen en al snel volgen er damherten, ganzen en struisvogels. Dan kom je bij de exotischere watervogels, zoals de Afrikaanse lepelaar en flamingo’s.

De route gaat verder over een verhoogde passage, van waaruit je uitkijkt over onder andere de kamelen. Dit jaar is er een kameel geboren, Yasmine. Even later kom je langs een pad met veel roofvogels, zoals een steppenarend, bataleurs en uilen. Net voordat je aankomt bij een van de toppers: de wasberen.

Wasberen als huisdier?

Je houdt het niet voor mogelijk, maar er zijn mensen die op een dag wakker worden en het een goed idee vinden om een wasbeer als huisdier aan te schaffen. Helaas is dat gedoemd te mislukken. Wasberen kunnen in gevangenschap snel gedragsproblemen krijgen, maar hebben ook vaak last van de wasbeerspoelworm. Voor wasberen zelf is die redelijk ongevaarlijk, maar voor mensen wel. Inmiddels is het houden van wasberen terecht verboden.

Wasberen komen van nature uit Noord-Amerika. In de jaren dertig zijn ze in Rusland en Duitsland ingevoerd door de pelsdierfokkerijen. Door ontsnappingen en loslaten komen ze tegenwoordig in Limburg, maar vooral in de Ardennen in het wild voor. Hier vormen ze een bedreiging voor inheemse soorten. Stichting AAP vangt wasberen op en als het even kan krijgen ze in Kasteelpark Born een nieuwe kans. Hier is een ruimte ingericht waar ze samen met soortgenoten kunnen verblijven. Bijvoorbeeld de wasbeer Caloa, die door de inspectie in beslag genomen is toen die in een vervuild en veel te klein hondenhok werd aangetroffen. Of Beauty, die in een kast moest verblijven en de kinderen beet.

Speeltuin

Stiekem vinden veel kinderen de speeltuin toch het leukste onderdeel van elke dierentuin. Ook op dat punt komt Kasteelpark Born goed uit de verf. In het midden van het park is er een prima speelweide met klimtoestellen, en een groot springkussen. Er zijn speciale afgezette stukjes voor de kleinere kinderen, waar die niet gestoord worden door de druk rondrennende grotere jeugd. Voor de speeltuin ligt een groot terras en een restauratie. Hier kun je, ook overdekt, een drankje drinken of een frietje bestellen. Je krijgt een zoemer mee voor wanneer je bestelling gereed is.

Overige dieren

Rondom de speeltuin zijn nog veel meer dieren te zien. Direct ernaast ligt een ruim verblijf met wallabies en (erg grote) landschilpadden. Je kunt door een parkietenvolière, en treft stekelvarkens, stinkdieren en een lynx. Aan de andere kant van de speeltuin ligt nog een kinderboerderij en een verblijf met berberapen. Vlak voordat je het park verlaat, tenslotte, zijn er diverse papagaaien. Een ervan heeft geleerd iets te zeggen zodra je wilt weglopen. Wat precies konden we helaas niet verstaan, ook niet nadat we voor de derde keer teruggelopen waren.

Het klinkt misschien als een wat eentonige opsomming van diersoorten, maar ik doe dit om duidelijk te maken dat het Kasteelpark Born weliswaar een kleinschalige dierentuin is, maar best wel gevarieerd met veel verschillende dierensoorten.

Slootwaterpret

Behalve grote dieren, kun je in Kasteelpark Born ook veel leren over heel kleine dieren. Kinderen krijgen een bakje met slootwater. Dit bakje mogen ze eerst schoonmaken door het kroos en algen te verwijderen. Het water dat overblijft, blijkt te krioelen van de waterinsecten. Deze worden dan onder begeleiding van een medewerker geprepareerd om onder een microscoop te bekijken. Op een formulier kun je aanvinken wat je precies hebt waargenomen.

Mijn dochter trof naast de min of meer standaard watervlooien ook een mannelijke watermijt aan. Deze komen niet zo vaak voor, vertelde de begeleider. Sterker nog, het Kasteelpark Born had er zelf nog niet één in de kweekbakjes. Nu dus wel. Eéntje dan, een mannetje. Op zoek naar een vrouwelijke soortgenoot!

Kasteelpark Born, grootse kleine dierentuin

We hebben een heerlijke middag gehad in Kasteelpark Born. Het is niet bijzonder groot, maar enorm afwisselend en er is van alles te doen. Je bent hier misschien niet een hele dag zoet, maar een halve dag toch zeker. Je kun deze kleinschalige dierentuin dus zeker “groots” noemen. Terecht dat dit park is genomineerd is als leukste uitje van Limburg. Hint: stemmen kan nog tot en let 1 november.

Tot eind oktober kunnen kinderen ook meedoen met allerhande activiteiten rondom Ridders en Jonkvrouwen, zoals een speurtocht en een ringsteekspel met stokpaardjes. Mijn kinderen waren daar net te oud voor, maar het zag er zeker erg leuk uit.

Praktische informatie over Kasteelpark Born

• Adres: Kasteelpark 38, 6121XK, Born Limburg, Nederland. Telefoon: +31.46 48 51950
• Website
• Tot 1 november 2020: dagelijks van 10.00 tot 18.00 uur. Van 2 tot 8 november dagelijks van 10.00 tot 17.00 uur. Van 9 november tot 28 februari 2021: woensdag, zaterdag en zondag van 10.00 tot 17.00 uur. Tijdens carnaval gesloten. Tijdens schoolvakanties dagelijks open.
• Prijs: volwassenen €9,00, kinderen van 2-12 jaar, gehandicapten en begeleiders van gehandicapten €6,50, kinderen tot 2 jaar gratis, 65+ €8,00.
• Corona: in verband met Corona geldt een 1-richtingswandlroute
• Het park is geheel rolstoeltoegankelijk, op sommige plekken dien je wel om te rijden.  

Dit betreft een onafhankelijke review op basis van persoonlijke ervaringen. Bestemming Buitenlucht heeft geen belangen bij de hier beschreven activiteit.