Sierlijk slingeren over Stania-State Oenkerk: Rap Rondje wandelen

De paddenstoelen steken dan toch nog hier en daar de kopjes boven grond omhoog. De regen daalt af en toe met bakken uit de hemel neer. En zelfs de temperatuur doet net alsof de winter nadert. Jawel, het wordt weer tijd om te genieten van een heerlijke herfst. Een van de leukste korte herfsttochjes van vorig jaar die ik heb mogen wandelen was het Rappe Rondje van Rob Wolfs in Oenkerk.

Oenkerk, het ligt in Friesland maar de wandeling doet vreemd genoeg nergens Fries aan. Verwacht geen grote waterplassen, hoge dijken of open weilanden. Ook geen striemende wind die zich een weg baant door je sjaal en muts. In plaats daarvan krijg je bossen rondom een landhuis, vijvers en sierlijke bruggetjes. En, gelukkig toch typisch Noord-Nederlands, een protestante kerk met toren met een zadeldakje.

Inhoud toon

Wandelen over Landgoed Stania-State in Oenkerk

We beginnen met wandelen op de parkeerplaats bij Landgoed Stania-State in Oenkerk en de eerste helft wandel je uitsluitend over dit landgoed. Om aan voldoende kilometers te komen keer en draai je voortdurend mee met de slingerpaadjes, totdat je zo goed als elk wandelpaadje hebt gehad. Een knappe prestatie van de routemaker dat er desondanks geen dubbelingen in de route voorkomen.

Het klinkt misschien eentonig, maar is dat allerminst. Het landgoed is niet zo heel erg groot, maar waanzinnig afwisselend. Achter elke bocht ziet het park er telkens weer anders uit. Het perspectief op de vijvers verandert dusdanig dat het soms enige tijd duurt voordat je in de gaten hebt dat je even daarvoor nog aan de overkant liep. Midden in het park staat het landhuis waar ooit de Friese notabelen woonden, maar waar je nu kunt dineren of trouwen. Of beiden natuurlijk.

Roodbaard, wie kent hem niet. De beroemde stripfiguur, 18^e-eeuwse piraat en “de schrik der zeven zeeën” had een aardige neveninkomsten met het planten van boompjes. Nou vooruit, misschien had zijn naam- en tijdgenoot Lucas Pieters Roodbaard niets van doen met de stripheld. Maar de laatste is als tuinarchitect wel verantwoordelijk voor de aanleg van het landschapspark. De voorheen statige formele tuin met lanen en singels veranderde in sierlijk park in een Engelse landschapsstijl.

Eigenlijk is het eens zo’n fijn park om te wandelen. De hoogteverschillen waar de paadjes zich een weg door zoeken nodigen juist uit voor onthaasten. De bijna Anton Pieck-achtige bruggetjes van grillige takken geven het gevoel dat je zomaar Grietje of de wolf tegen het lijf kunt lopen, mits je er de tijd voor neemt. En als je nog twijfelt dan staan de bankjes er wel heel uitnodigend bij: stop de tijd. Nee, wandelen doe je hier beter niet: handen in de zakken en slenteren is het devies.

Richting Heemstra-state en Oenkerk wandelen

Duizelig van de vele bochtjes verlaten we uiteindelijk Stania-State. Via rechte paden lopen we eerst nog eenmaal rondom het landgoed en krijgen opeens wat vergezichten voorgeschoteld/ Weilanden, sloten (een poldermolen had hier niet misstaan) en nog enkele grazende koeien.

Maar voor je er erg in hebt doet de volgende state zich alweer aan: Heemstra-state. Jazeker, Oenkerk was ooit een adellijk dorp. Nu is Stania-State een restaurant geworden en van Heemstra-state is alleen het tuinhuis en de tuin over. Net genoeg om weer even rond te slenteren. Niet zo sierlijk en slingerend als Stania State, maar ook hier proberen we alle hoeken van de tuin te zien.

Heemstra-State staat al sinds begint 16^e eeuw en behoorde ooit aan – je raadt het nooit – de familie Obbema. Maar zij stonden ook wel bekend onder de naam Heemstra. Begin 19^e eeuw was een Heemstra (Willem Hendrik) een van de commandanten in het leger van Napoleon in de veldtocht tegen het Keizerrijk Rusland. We weten hoe dit afliep: Napoleon werd verpletterend verlagen, en veel Fransen verloren hun leven bij de oversteek van de Berezina. Hier in Oenkerk wandel je na de tuin zelfs nog even langs het graf. Niet van Willem Hendrik zelf, maar van zijn paard. Dat graf was een eerbetoon, omdat Willem Hendrik Heemstra zijn leven dankte aan het paard, die hem veilig over de Berezina hielp. Het is een heel apart maar onopvallend plekje. Er ligt alleen maar een klein grafsteentje met opschrift “Paardegraf van Baron van Heemstra 1912”. En toch is het beroemde stukje geschiedenis opeens even heel dichtbij.

De Nederlands Hervormde Kerk

Is er ook een kerk in Oenkerk? Ja, maar tegenwoordig niet meer echt in het dorpje, maar daar net buiten. Het vormt als het ware het toetje van de wandeling. Je zou ook prima zonder kunnen door een stukje af te snijden, maar echt bevredigigend is dat niet. De kerk is in de 13^e eeuw gebouwd en destijds gewijd aan Maria. Uiteraard was het toen nog geen Hervormde Kerk, dat kwam pas een paar eeuwen later. Net als het zadeldakje op de kerktoren, de voor deze streek zo typerende sobere (lees protestante) stijl.