Mensen die de Trage Tocht vanuit Thorn wandelen, wandelen de mooiste en afwisselendste natuurwandeling in Midden-Limburg. Maar ik ben dan ook totaal niet objectief. Enerzijds is dit bijna mijn achtertuin en kom ik hier graag en vaak met de hond. Anderzijds is deze Trage Tocht mede op mijn suggestie tot stand gekomen. Dus, tsja, als je me niet op mijn woord wilt geloven, begrijp ik dat. Dan kun je beter zelf even komen kijken. Je bent van harte welkom!
Lees ook
- “Trage Tochten in Limburg” voor een overzicht van alle door mij beschreven Limburgse Trage Tochten.
- De mooiste grenswandelingen van Nederland, verzameld in één blog
- Het Wijffelterbroek bij Stramproy, een ander schitterend Limburgs moeras op de grens me België
Je vertrekt vanuit het witte stadje Thorn en gaat wandelen door twee prachtige, maar heel verschillende, natuurgebieden in de Maasvallei. Ten eerst de voormalige grindwinningsgebieden Koningssteen/Kollegreend, waar nu konikpaarden, gallowayrunderen en bevers rondlopen. Het tweede deel van de wandelroute gaat door het prachtige moeras Vijverbroek met één van de grootste intacte elzenbroekbossen van de Benelux. Dit is een erg oud natuurgebied waar vele mythische vertellingen over de ronde doen. Pas maar op voor de weerwolven!
Belangrijk om te weten: trek waterdichte schoenen aan, want de bodem kan op veel plekken erg drassig zijn. Ook is het slim om een lange broek aan te trekken. ’s Zomers kunnen ook de officiële wandelpalen soms wat overwoekerd zijn met braam of brandnetel.
Wandelen door Koningsteen-Kollegreend, de start van de Trage Tocht Thorn
Het eerste deel van de Trage Tocht gaat na Thorn direct langs een dijk tussen twee grindgaten: diepe putten waar men in de voorgaande decennia het grind afgroef. De putten zijn nu volgelopen tot Maasplassen.
Grenspalenbos Thorn
Koningssteen, waar je nu bent, is een schiereilandje precies op de grens met België. Dat zie je duidelijk aan de grenspaaltjes. Langs deze dijk tref je de hoogste dichtheid van grenspaaltjes van de gehele Belgisch-Nederlandse grens. Gemiddeld over de hele grens staat ruim elke kilometer een paaltje, maar hier staan er zeven over een afstand van slechts twee kilometer. Een oorzaak daarvan is dat hier door de grintwerkzaamheden de grens rechtgetrokken is. Grenspalen die eerst verder uit elkaar stonden, zijn daarom verplaatst en staan nu vrij dicht bij elkaar.
Behalve deze zeven, kun je al dan niet met een klein omweggetje nog wandelen langs drie palen tijdens deze Trage Tocht Thorn. In totaal dus 10 grenspalen in één wandeling. Ideaal voor grenspaalverzamelaats als ik, die geboeid zijn door de fascinerende geschiedenis van grenspalen.
Voormalige Grintgaten
Van de grindwerkzaamheden merk je nu weinig meer. Het is nu een schitterend natuurgebied waar konikpaarden en gallowayrunderen vreedzaam door elkaar lopen. En hopelijk niet teveel in de weg. Hier en daar is het land tussen de plassen wat nauw en kan er wel eens wat weinig ruimte zijn voor èn rund èn wandelaar. Maar meestal lopen ze grazend zen te zijn op de uitgestrekte velden, verstopt achter de meidoorn-hagen. In het najaar rukken ze de bessen van de bomen en hoog zomer zoeken ze verkoeling in de grote plassen.
De Trage Tocht Thorn laat je rondom een werkelijk idyllisch meertje wandelen. Niet veel later kom je bij een bankje met een fraai uitzicht op de Maas. Hier eindigt de Maas “Grensmaas” te zijn. Vanaf Maastricht is de rivier de landsgrens tussen België en Nederland, maar juist hier houdt dat op en gaat de landsgrens landinwaarts richting Thorn, langs de palen waar je zojuist wandelde.
Wij lopen het paadje naar beneden af en vervolgen onze weg over een dijk tussen twee Maasplassen in. De plas aan de rechterkant is erg rijk aan vogels: zwarte en witte zwanen, zilverreigers, aalsscholvers, visdiefjes en verschillende soorten ganzen kun je hier vaak makkelijk spotten. De plas aan de andere kant is veel groter en hier vinden ook nog steeds wat kleinschalige grindwerkzaamheden plaats.
Als je hier nu loopt is het haast onvoorstelbaar, maar nog geen dertig jaar geleden werd hier op zeer grote schaal grind gewonnen en voeren er zware schepen. Nu heerst er vooral rust en ontwikkelt de natuur zich in rap tempo. Wil je een beter inzicht in het enorme contrast van de rust nu en de industrie van niet zo heel lang geleden, wandel dan eens de grindgatenroute vanuit Heel.
Bevers in de Koningssteen
De Koningssteen is nu een hotspot voor bevers. Zij hebben hier hun paradijsje gevonden. Overal zie je omgeknaagde bomen en bomen waar ze nog mee bezig zijn. Ook duidelijk verse houtschilvers. Het pad wordt hier en daar een hindernisbaan, waar je over de omgevallen bomen heen moet stappen.
De bever is in 1992 in het Maasdal uitgezet. Het begin verliep stroef voor de bevers. Tien jaar later waren er ongeveer tien exemplaren. Maar tegenwoordig gaat het erg goed met ze. Te goed eigenlijk. Er zijn ongeveer 1100 bevers in Limburg en ze gaan steeds meer voor overlast zorgen, zoals holen in dijken en oevers. Het waterschap gaf vorig jaar nog €300.000 uit aan het voorkomen of herstellen van schade, en heeft een dertigtal bevers moeten doden. Maar op de meeste plekken mogen de bevers wel gewoon hun gang gang. En dat is maar goed ook, want ze zorgen ook voor onderhoud van oevers en houden bomengroei in toom. Dat alles leidt tot een grotere biodiversiteit.
Bomenmonument
Aan het einde van de dijk loop je bijna tegen oude boomstammen aan. Ik moet je eerlijk bekennen dat die bomen me nooit echt opgevallen zijn, totdat ik het bord erbij eens las. Het blijken niet zomaar wat bomen, maar bomen die hier opgegraven zijn tijdens de ontgrindingen. Ze zijn naar schatting zo’n 2000 jaar geleden van elders door de maas hiernaartoe gebracht, onder het grind bedolven en zo al die jaren bewaard gebleven. Deze subfossiele bomen hier zijn opgegraven in 2009. Het grappige is dat het op warme zomerdagen inderdaad wat ruikt naar houtskool.
Wat verder stroomopwaarts is er een heus kunstwerk gemaakt met dergelijke subfossiele bomen: Woodhenge in Meers.
Trage Tocht Thorn: wandelen door de Kleizone
Je komt bijna weer bij het begin van Koningssteen. Je kunt ervoor kiezen om hier te stoppen met wandelen en terug te lopen naar Thorn. Maar in plaats van terug naar de parking gaat de route hier links de dijk af en kom je in de Kleizone. Ooit lag hier veel klei, maar nadat die gewonnen was, werden de putten opgevuld met grindafval. Die stenige ondergrond houdt ’s zomers goed de warmte vast, waardoor hier planten voorkomen, die je normaal alleen veel zuidelijker tegenkomt. Los daarvan is het hier een prachtige mengeling van water, grasland en bossen. Er staat een vogelkijkhuisje en het pad vlondert over het water heen.
Hier in de kleizone staat nog een grenspaal, maar daar zul je wel wat moeite voor moeten doen. Aan het begin van de kleizone loop je een stukje langs een hek, maar op een gegeven moment wijkt het pad naar links. Hier moet je het hek ongeveer 200 meter blijven volgen om bij de grenspaal 132 te geraken. Er loopt een heel flauw paadje, maar het is behoorlijk dichtbegroeid. Je krijgt deze paal niet zomaar cadeau.
Het Vijverbroek, moeras in oude Maasmeander
Na de kleizone verlaat je Koningsteen/Kollgreend via een veerooster. Je hebt uitzicht op het dorpje Kessenich. Ongeveer een kilometer loop je over een asfaltweggetje tussen de landerijen, totdat je linksaf het Vijverbroek inslaat. Nog niet genoeg van grenspalen? Loop even 50 meter door op de asfaltweg en je treft paal 134, met een mooi uitzicht op Thorn. Wat verder het akkerland in staat naast de beek nog een paal, nummer 133, de tiende deze route.
Het Vijverbroek is werkelijk van een heel ander kaliber dan de oude grindgaten. Hier ligt al eeuwen een zompig moeras, waarover de wildste verhalen de ronde doen.
Vroeger lag hier een meander van de Maas. Dat was wel zo’n 10.000 jaar geleden, dus ik denk niet dat je grootouders het zich nog kunnen herinneren. Na de laatste ijstijd schoof de Maas richting het oosten op. De meander verlandde tot moeras en dat is het eigenlijk nog steeds. In de diepste delen groeide een uniek elzenbroekbos,. Vandaag de dag is het één van de grootste elzenbroekbossen (broek is een ander woord voor moeras) van de Benelux. Dit gedeelte wordt momenteel volledig aan zijn lot over gelaten: nog geen zaadje wordt er geplant en alleen de natuur heeft het hier voor het zeggen.
Het gebied werd de afgelopen eeuwen gezamenlijk gebruikt door de inwoners van de drie omliggende dorpen: Thorn, Kessenich en Neeritter (Ittervoort ligt ook in de buurt, maar stelde bestuurlijk niet zoveel voor). Zij lieten hier hun dieren grazen, sprokkelden hout en staken turf voor eigen gebruik. Rond 1930 werd een deel drooggelegd. Populieren werden aangeplant en wilgentenen werden gekweekt.
Tussen al het groen staan dode en omgevallen bomen. Sommigen geknakt door de wind. Anderen geveld door de tanden van bevers. Het geeft het Vijverbroek een vreemde grimmigheid die schril afsteekt bij de innemende rust. Rust die eigenlijk alleen verstoord wordt door tsjilpen van vogels, en af en een een loeiende koe.
Mythische verhalen
Het Vijverbroek bestaat nu deels uit landbouwgrond, deels uit weides en grotendeels nog steeds uit het oude Elzenbroekbos. Een dicht begroeid bos. Met de Trage Tocht Thorn wandelen we door het dichtstbegroeide deel. De stammen van de bomen staan soms letterlijk in de het water of in de drassige moerasbodem. Het is er vochtig en op een warme dag denk je in een tropisch woud te zijn aanbeland.
En opeens denk je aan de legendes die zich hier hebben afgespeeld, al vele eeuwen geleden. De schaapsherder van het kasteel van Kessenich die hier als weerwolf de heer van Stevensweert aanviel. Of het dorp Vijveren, dat hier lag. Een rijk en decadent dorp, waar, naar men zei, de koeien aan zilveren kettingen lagen. Zowel God als de Duivel kregen er geen grip op. Het dorp heeft zijn decadentie moeten bekopen. Het zonk onder het gewicht van alle rijkdom volledig weg in het moeras. En wie goed luisterde, kon met Kerstmis de kerkklokken nog horen luiden onder de grond.
Het zijn sprookjes. Maar wanneer je in deze wildernis rondwaart, lijkt het er even op dat sprookjes bestaan.
Langs de Itterbeek weer traag terug wandelen naar Thorn
Het laatste deel van de Trage Tocht, we wandelen langs de Itterbeek weer terug naar Thorn. De Itterbeek markeert op dit punt weer de grens tussen Nederland en België. De beek kennen we overigens al van de wandeling door de Itterbeekvallei bij Maaseik.
Al snel loop je Thorn weer in langs de begraafplaats. Thorn was eeuwenlang een zelfstandige ministaat, totdat Napoleon het inlijfde in zijn rijk. Al die voorgaande eeuwen waren het vrouwen die hier de baas waren. Het dorp bestond bij gratie van het vrouwenklooster en de abdis zwaaide de scepter. Vergis je niet, het was een klooster waar jonge dochters van de rijke adel zich kuis konden voorbereiden op een huwelijk. De stiftdames leefden ook niet in gemeenschap, maar hadden een eigen huis in de buurt van de abdij. Thorn was erg rijk in die tijd.
De Trage Tocht gaat in Thorn langs de achterkant van het Stift, maar neem vooral de moeite om even door de rest van het dorp te wandelen. Het zal je niet tegenvallen. Thorn, het witte stadje, is heel schilderachtig en niet voor niets een toeristische trekpleister. Lees ook deze Top 10 Thorn tips van Instagrambloggers.
Praktische informatie over het wandelen van de Trage Tocht Thorn
- Lengte van de route: 15 kilometer
- Start/eindpunt van de wandeling: parkeerplaats Meers, Meers 6017 BD Thorn. Dit is betaald parkeren voor €2,50 per dag. Gratis parkeren kan bij Grootheggerlaan, Thorn. Rijd de Grootheggerlaan zover mogelijk door tot aan een slagboom. Hier kun je naar beneden rijden voor een parking. Eerder zijn er al meerdere parkings langs deze weg, maar die liggen wat verder van het feitelijke startpunt.
- Zorg voor waterdichte wandelschoenen en een lange broek
- De oversteek naar België in de Koningsteen/Kollegreend is bij uitzonderlijk hoge waterstand van de Maas niet mogelijk. Neem dan het pad langs de grenspalen terug en vervolg je weg via de kleizone.
- Routebeschrijving en gpx op Wandelzoekpagina. Vanaf begin januari 2021 vallen de Trage Tochten binnen het abonnement van Wandelzoekpagina.
- Behalve Thorn zijn ook Kessenich en Neeritter leuke dorpjes om te bezoeken. Deze drie dorpen staan bekend als “de drie eigen”, omdat het alle min of meer onafhankelijke minitstaatjes waren (abdijvorstendom, rijksheerlijkheid en een vrijdorp). Een leuke wandeling is is deze vanuit Neeritter over Heioord en langs de dodendraad uit WOI.
Overnachtingstip: Thorn ligt vlak boven het smalste stukje Nederland, een ideale uitvalsbasis om Limburg te verkennen. Lizette van Reismuts adviseert deze B&B om te overnachten in Limburg.
Dit artikel is een geüpdated versie van een eerdere beschrijving van dit natuurgebied vanwege het verschijnen van de Trage Tocht Thorn.
Blijf op de hoogte!
Zet nu je emailadres op mijn mailinglist! Af en toe ontvang je een emailtje van me met een overzicht van de nieuwste blogs. De updates komen uit wanneer het uitkomt, dus zeer onregelmatig. Een beetje zoals ik zelf ben dus. Je emailadres wordt alléén voor deze mailing gebruikt.
Heel mooi wandelgebied, lijkt me. En spectaculair wel, die sporen van de bevers!
Zeker een mooi wandelgebied. Het voelt altijd heel bijzonder om daar te lopen over de omgeknaagde bomen.
Ziet er prachtig uit! Ik ga in november misschien nog een paar dagen naar Limburg dus wie weet kunnen we deze meepakken!
Veel plezier in Limburg alvast 🙂
Wat bijzonder zeg om die bomen zo te zien! Heel gaaf. Mooie wandeling verder ook 🙂
Ja heel tof inderdaad, al die omgevallen bomen, of de bomen die nog gaan omvallen.
Ik ken deze plek helemaal niet maar het ziet eruit als een hele toffe plek om te wandelen. Ik kan me trouwens niet herrinneren of ik ooit bevers of deze toegetakelde bomen heb gezien.
Het is inderdaad erg leuk hier om te wandelen. Die toegetakelde bomen zul je niet snel vergeten.
Heel mooi!! Wil komende jaar graag met vriendinnen een weekend naar Limburg om te wandelen dus dan komt deze route goed van pas, ik sla hem even op!
Ondanks dat ik in deze regio ben opgegroeid ken ik de natuur rond Thorn maar slecht. Lijkt me een mooie route en wow.. die bevers hebben er flink huis gehouden zeg.. kan me voorstellen dat die bomen niet lang meer staan.
Leuk! Zoals je weet was ik pas ook in Thorn, voornamelijk voor het stadje zelf, maar ook ik heb een klein stukje van de wandeling naar Koningssteen en Belgisch Limburg gemaakt. Ik had echter niet verwacht dat ik al zó snel in België zou zijn. Ineens was ik er, terwijl het niet eens ‘mag’ nu, haha.
Wat een mooie tocht! Al die dieren. Kun je eigenlijk ook bevers zien of vooral de omgevallen bomen? Ik zou zeker even de legendes extra opzoeken voor ik ga wandelen, dat maakt het inderdaad extra sprookjesachtig.
De bevers laten zich overdag eigenlijk niet zien. Het zijn heel schuwe beesten. Je kunt hier vooral heel veel beversporen aantreffen.
Wat een mooie wandeling! Die afwisseling in landschap en de mogelijkheid om bevers te spotten. Ik ga hem onthouden als ik naar het zuiden afreis.