Het Veenpark in Drenthe is een begrip. Ik ben er zelf als kind al eens geweest. En onlangs namen we onze eigen kinderen ermee naartoe. Een leuk Drents dagje uit, al is het park wel aan een behoorlkijke opknapbeurt toe.
Weten de kinderen van vandaag de dag nog wat touwtje springen eigenlijk is? Die van mij hadden ervan gehoord, maar het nog nooit echt gedaan. In het Drentse Veenpark in Barger-Compascuum, hebben ze het ervaren. En dat bleek het toch nog best tegen te vallen. Veenpark is een openlucht museum over het vroegere leven in Drenthe de veengebieden. Wij waren er met het hele gezin (en de hond, want die mag mee) en hadden er een leuke dag. Hoewel het park wel behoorlijk aan een opfrisbeurt toe is.
Ruim opgezet openluchtmuseum
Veenpark is een ruim opgezet openluchtmuseum in Drenthe en bestaat uit een aantal verschillende themagebieden: Bargermond is een nagemaakt dorpje waarin het Drentse leven van de 19e en 20e eeuw wordt verbeeld. Aole Compas is een plaggenhuttendorp. Hier zie je hoe de eerste bewoners van de veengebieden woonden. Met een treintje wordt je naar de turfafgraving gebracht, net buiten het park.
Voor het vervoer kun je kiezen voor de veenboot of de veentrein, maar je kunt je natuurlijk ook gewoon te voet door het park begeven. Toen wij er waren was de boot helaas stuk en de vervangende trein zat vol.
Bargermond, het veenkoloniaal dorpje van Veenpark
Het dorpje Bargermond bestaat uit een flink aantal gebouwen die in twee linten zijn opgesteld. Hier troffen we de oude school met kinderspeelgoed van weleer op het schoolplein. In de school kun je twee klaslokalen bekijken, die bijna rechtstreeks uit mijn jeugd leken te komen. Er hing een blinde kaart van Europa aan op de muur en ik voelde meteen weer de strenge blik van de meester die met zijn stok Warschau aanwees. Dertig jaar onderwijsvernieuwing en mijn kinderen hebben geen idee meer hoe vroeger de topografie werd overhoord. En ook niet waar Warschau ligt, trouwens.
Bij de bakker kun je brood en koeken kopen. Gevulde koeken en appelkoeken voor slechts €1, die erg lekker waren. Bij de kruidenierswinkel snoep van vroeger, zoals stroopsoldaatjes. De klompenmaker is ook elke dag aanwezig in Bargermond.
Verder staat er een kerk, die ooit nog is getekend door Vincent van Gogh, arbeidswoningen, een smederij, verfwinkel enzovoort. Je kunt overal naar binnen en je mag erg veel aanraken.
Aole Compas, het plaggenhuttendorp
Voorbij Bargermond ligt Aole Compas. Dit is het plaggendorp van Veenpark, zoals er lang geleden in Drenthe heel veel waren. Hier wordt het leven van de eerste bewoners van dit gebied belicht. De eerste bewoners waren voornamelijk boekweitboeren, die woonden in zogenaamde plaggenhutten. Dat zijn eenvoudige hutten met een dak van heideplaggen. Lopend door Aole Compas zie de ontwikkeling van de meest eenvoudige hutten tot modernere en stevigere exemplaren.
Met de trein naar de turfafgraving in Drenthe
Even buiten het park ligt de laatste turfafgraving waar nog daadwerkelijk gestoken wordt. Een treintje brengt je er in een kwartiertje naar toe. Ter plaatse verteld een medewerker hoe het turfsteken in zijn werk ging. De duistere kant van deze harde arbeid wordt gelukkig niet verzwegen. Een arbeider werd geacht 2500 stukken turf van zo’n 10 kilo te steken per dag. In de praktijk was dat alleen haalbaar als het hele gezin meehielp. En uitbetaald werd er in geld dat alleen in de winkel van de eigenaar uitgegeven kon worden: verplichte winkelnering.
Er staan bij de afgraving ook een aantal machines die in recentere tijden werden gebruikt. De kwaliteit van de machinale turf was beter, maar toch is men tot het einde in de jaren ‘50/’60 ook doorgegaan met handmatig steken.
>>> De veengebieden van vroeger zijn nu meestal prachtige natuurgebieden waar je heerlijk kunt wandelen. In het noorden van Nederland heb je bijvoorbeeld het Nationaal Park Alde Feanen in Friesland. Op de grens van Friesland en Drenthe heb je Fochteloërveen, waar tegenwoordig zelfs kraanvogels broeden.
Minpunten van Veenpark: Achterstallig onderhoud en weinig interactie
Hoewel we er echt een leuke dag hadden, dreigt Veenpark wel vergane glorie te worden. We troffen dan ook een behoorlijk aantal “aandachtspunten”:
- Het achterstallig onderhoud is hier en daar bedroevend. Een oude kar voor de klompenmaker was behoorlijk verrot, een houten deur van een schuur viel bijna uit de scharnieren. De koppeling van het veenschip was kapot (en aan het commentaar van de schipper te horen niet voor het eerst).
- Sommige delen zijn goedkoop opgebouwd. De plaggenhutten bijvoorbeeld zijn gemaakt van gasbetonblokken en met plaggen gecamoufleerd. Maar wel zo dat het gasbeton hier en daar nog zichtbaar is.
- Het personeel was welwillend, maar heeft niet genoeg training gehad om redelijke vragen te beantwoorden. De turfsteker gaf bijvoorbeeld geen antwoord op de vraag van een kind wat het verschil is tussen turf en zand. De klompenmaker zei zelf dat hij eerder een attractiemedewerker is dan een deskundige.
- Er is erg weinig interactie. De bakker en de kruidenier verkopen, maar leggen niets uit. Er zou een worstenmaker zijn, maar die hebben ze niet getroffen. De meeste huizen kun je binnen stappen en bekijken, maar een medewerker die er iets zinnigs over verteld was welkom geweest.
- Historisch is het museum best wel slordig. Verschillende tijdsbeelden lopen dwars door elkaar, zonder verdere uitleg. De plattegrond toont een stoomtrein, maar je wordt vervoert met een dieseltrein.
- Het pannenkoekenhuis kan slechts drie pannenkoeken tegelijk bakken. We moesten er dus lang op wachten. En als gezelschap van vijf personen kregen onze pannenkoeken dus ook niet gelijktijdig. De pannenkoek zelf viel ook best tegen. Mijn dochter had een pannenkoek met ananas, maar dat bleek een naturelpannenkoek met schijfjes blikananas er los opgelegd.
- Het entreegebouw ademt de sfeer van een schoolkantine uit de jaren ’80 (en dat is vooral géén sfeer).
Is het Veenpark Drenthe rolstoel vriendelijk?
Mijn oudste zoon is voor dergelijke uitstapjes rolstoelafhankelijk. Het Veenpark is grotendeels rolstoelvriendelijk, maar ze laten het op een aantal belangrijke punten liggen. Zo kom je de school wel in, maar niet uit wegens een ontbrekend plankje. De leslokalen zijn ook bedrempeld.
De boot hebben we niet kunnen nemen, maar het zag er niet naar uit dat daar rekening gehouden was voor rolstoelen. De trein ging met een metalen plank prima, maar die plank moesten we zelf meenemen en zonder hulp weer neerliggen bij het uitstappen. Aole Compas was niet betegeld en moeilijk begaanbaar met rolstoel. Gereduceerd tarief voor gehandicapten zou, gezien deze beperkingen niet misplaatst zijn.
Conclusie over het Veenpark in Drenthe
Het Veenpark ademt rust, het is ruim opgezet en je kunt je er prima een dag vermaken met je kinderen. Mochten ze moe zijn van het museum is er bij de uitgang nog een grote speeltuin. Je zult ongetwijfeld een en ander opsteken van het openluchtmuseum. Voor mensen die de veertig zijn gepasseerd zie je voor een deel je eigen jeugd langskomen.
De minpunten namen wij graag voor lief. Maar eerlijkheid gebied te zeggen dat je voor dit museum geen omweg maken moet. Woon of verblijf je in de buurt, en is de redelijk hoge entreeprijs geen probleem, dan kan ik je een bezoek zeker aanraden.
Praktische informatie over het Veenpark
Adres: Veenpark, Berkenrode 4, 7884 TR Barger-Compascuum
Telefoon: 0591-324444
Openingstijden 2020: Elke dag tot 25 oktober van 10.00 tot 17.00. Hoogseizoen tot 16 augustus van 10.00 tot 18.00 uur.
Prijzen: vanaf 5 jaar €16,50 (€14,50 via internet), 65+ €1 korting, kinderen tot 4 jaar gratis.
Er is horeca aanwezig, maar ook een plaats voor je eigen picknick.
Lees dit zo spontaan nu! Maar ik kan een bezoek nu weer aanraden, het park is een stuk verbeterd! er is in (bijna) elk huisje nu interactie en een stuk meer uitleg.
Dank voor je reactie. Ik heb het zelf nog niet kunnen beoordelen, maar fijn om te horen dat het park verbeterd is. Dat verdient het.