Wil je wandelen bij de Wilhelminaberg dan is deze wandelroute de leukste. De route begint bij een park in Heerlen waar je hond los mag rennen als opwarmertje voor de langste trap van Nederland op de Wilhelminaberg in Landgraaf. Onderweg lopen we langs vergane glorie van Heerlens voetbalambities uit de jaren zestig, de restanten van zeventig jaar mijnbouw en een landgoed dat hier al minstens duizend jaar ligt. Met 10 kilometer is deze wandeling voor de meeste honden goed te doen. De behoorlijke hoogteverschillen maken het wel iets zwaarder dan een ommetje door het Vondelpark. Vergeet niet: de Wilhelminaberg is één van de 7 summits van Zuid-Limburg.
Heb je geen hond? Geen nood! Het park in Heerlen is met de Caumerbeek en de lieflijke uitzichten ook zonder hond een genot om te wandelen. En de Wilhelminaberg is niet voor niets één van bekendste landmarks in de omgeving.
Praktische informatie en een gpx-bestand tref je onderaan dit artikel. Een waarschuwing vooraf: de paden kunnen bij nat weer erg modderig zijn (Limburgse pratsj!). Zeker bij de wat steilere paden die we ook tegenkomen, wordt de wandeling dan wel enigszins avontuurlijk. Gelukkig zijn alternatieve paden altijd beschikbaar om desgewenst om te lopen.
Bos Kaldeborn, startpunt van deze wandeling naar de Wilhelminaberg
Stadion Kaldeborn: paleisje zonder prins
Het startpunt vanwaar we wandelen naar de Wilhelminaberg start op de parkeerplaats bij de hockeyvelden op de Stadionbaan in Heerlen. Kijk vooral even vanaf de parking naar beneden. De grote kuil die je ziet is inderdaad het stadion waar de straat naar vernoemd is. Het stadion komt uit 1962 en destijds het modernste stadion van Nederland. Het was zo gebouwd dat het makkelijk uitgebreid kon worden naar meer dan 50.000 toeschouwers.
Uh? Een stadion in Heerlen? Maar Heerlen heeft toch helemaal geen profvoetbal? Dat klopt. Het werd als prestigeobject gebouwd, min of meer op de gok dat er een grote club zich hier zou huisvesten. Maar het liep anders. Er is alleen op laag niveau amateurvoetbal gespeeld en het stadion kwijnde weg. De laatste jaren heeft er een hockeyclub gespeeld. Sinds 2020 is stadion Kaleborn een gemeentelijk monument.
Kaldeborn, bos en losloopgebied
Het gedeelte achter het stadion is een heerlijk park waar de honden los mogen rennen. Hier ontspringt de Caumerbeek, een 11 kilometer lange beek die bij Kasteel Hoensbroek uitmondt in de Geleenbeek. Wat opvalt in het park zijn de hoogteverschillen. Vanaf de parking loopt het steil naar beneden en even later weer steil omhoog.
Het park is op zich niet zo heel erg groot, maar er lopen wel heel veel wandelpaadjes doorheen. Je kunt er met gemak een half uur tot drie kwartier struinen zonder twee keer dezelfde weg te lopen. Ideaal dus om de hond de benen te laten strekken. En de hoogteverschillen zijn een goede opmaat voor je hond en voor jezelf voor de Wilhelminaberg waar we straks naartoe wandelen.
De wandelroute loopt vanaf de startplek tot aan de Caumermolen. Deze watermolen bestond al in 1371 als graanmolen en heeft tot halverwege de vorige eeuw dienst gedaan. In 1772 is de molen nog beroofd door bokkenrijders. Het is nu een B&B. Even verderop stroomopwaarts ligt een andere molen, de Caumeroliemolen, gesticht in de 17e eeuw. Het molengedeelte heeft men kort na de Tweede Wereldoorlog afgebroken. Daarna de trappen op en over een paadje langs een erg steile afgrond en even later langs enkele grasweides. Soms staat hier een kudde schapen te grazen achter het hek.
Rondom de voormalige staatsmijn Wilhelmina
Na Kaldeborn en de Caumerbeek zijn jij en je hond toe aan de hoofdattractie van vandaag: de Wilhelminaberg. We wandelen even kort door een woonwijk. Hier woonden vroeger veel van de werknemers van de mijn. We steken de weg over en zien al snel een eerste overblijfsel uit het mijnverleden: de oude spoorlijn. Even verderop een monument dat de herinnering aan de mijn levend moet houden. Het monument bestaat uit een schachtwiel van Schacht II van de staatsmijn Wilhelmina.
Rond 1900 werd de vraag naar steenkool enorm groot. Steenkool werd zo belangrijk voor het algemeen belang, dat Nederlandse overheid besloot de mijnbouw niet volledig aan particulieren over te laten. Er werden staatsmijnen opgericht. De Wilheminamijn was de eerste staatsmijn, en tevens de kleinste. Geopend in 1906 en gesloten in 1969. In totaal zijn er vier staatsmijnen geweest. Een vijfde staatsmijn bij De Meinweg is nooit in productie genomen.
Wandelen bij de Wilhelminaberg
Een bijproduct van mijnbouw is steenafval, die men in de buurt van de mijn ophoopte. Zo ontstonden er steenbergen. De Wilhelmina berg is nu de hoogste kunstmatige berg van Nederland. De top ligt op 225 meter hoogte en is daarmee één van de hoogste toppen in Nederland. Vanaf de voet van de berg is het hoogteverschil 95 meter. De Wilhelminaberg is ook de eerste summit van de populaire Dutch Mountain Trail.
Nadat de mijnen sloten bleven de steenbergen over. Soms zijn de steenbergen afgegraven en dus verdwenen. Vaak bleek dat echter te duur en kregen ze een meer recreatieve functie. In Beringen in België heeft men er een heus klim- en klauterparcours voor kinderen aangelegd.
Meer wandelen in oude mijncomplexen? Bezoek dan zeker Terhills bij Maasmechelen en de Scarpe Escaut in Noord-Frankrijk.
Ook de Wilhelminaberg bleek te duur om af te graven en ook hier is gekozen om er een recreatiepark van te maken. De bovenste 20 meter van de berg is nog wel afgegraven en gebruikt om de flanken wat minder steil te maken. Bovenop de berg is een uitkijkplatform, waar je bijna 360 graden in de rondte kunt kijken. Alleen de indoor skipiste ontneemt een klein deel van het zicht.
De langste trap van Nederland op de Wilhelminaberg
Op de flank van de Wilhelminaberg is in 2007 de langste trap van Nederland gebouwd. De trap is 248 meter lang, telt 508 treden en gaat dus 95 meter omhoog. De trap bestaat in totaal uit 22 delen, met telkens een plateautje ertussen. Hoe hoger je komt, hoe smaller de trap wordt. Hierdoor lijkt de trap nog langer dan ie in werkelijkheid is.
Het beklimmen van de trap is voor veel mensen al een behoorlijk sportieve uitdaging. Maar voor veel anderen niet voldoende. Je ziet hier vaak groepjes die als boot camp onder leiding van een drill master de trap op- en afrennen en tussendoor oefeningen doen op de plateaus. Voor wie zelfs dat niet genoeg is bestaat er ook een heuse Trappenmarathon met een “last man standing” categorie voor de echte die hards. Om die te winnen zul je de trap wel zo’n 70 keer moeten bedwingen en in totaal ruim 60 kilometer moeten rennen.
Wij nemen vandaag de trap niet. De reden is tweeledig. Ten eerste vindt mijn hond een trap lopen niet zo fijn en er zijn voor haar leukere alternatieven om de Wilhelminaberg op te wandelen. Ten tweede wordt de trap momenteel verbouwd en is halverwege gesloten. Bovenop de top wordt een nog hoger uitkijkpunt gemaakt van 30 meter hoog. Het kost een paar miljoen, maar dan heb je ook wat. Tenminste, dat is te hopen. Op het moment van schrijven ligt de bouw om onbekende reden stil.
In plaats van de trap wandelen we de Wilhelminaberg op over één van de vele paden die hier zijn aangelegd. Pas wel op voor mountenbikers, die hier soms in sneltreinvaart en met gevaar voor eigen leven zich de diepte in storten. De trails hier behoren tot de mooiste maar ook gevaarlijkste van het land.
Vind je traplopen leuk? Ook op de Grebbeberg bij Rhenen heb je trappen van 200 treden en meer (en een fantastisch uitzicht).
Wandelen naar Strijthagerbeekdal aan de voet van de Wilhelminaberg
Vanaf de top van de Wilhelminaberg wandelen we er aan de andere kant weer af, tot aan het Strijthagerbeekdal. Ook hier staan zijn talloze paden tot je beschikking. Soms breed en vlak, vaak smal en steil. En vandaag ook modderig en glibberig. Zelfs de hond had wat moeite om beneden te komen. Aan de voet van de berg steek je de beek over. Zonder brug en door de regenval behoorlijk breed. Voor Nederlandse begrippen een best avontuurlijk stukje, dus. Als dit voor jou te avontuurlijk is, dan zijn er gelukkig voldoende alternatieve paden te vinden op de plattegrond.
Het Strijthagerbeekdal is onderdeel van Natuurmonumenten en begint als een heerlijk rustig bos. Dan komen de eerste visvijvers. Sommige kleiner, andere groter. Rechts van de waterpartijen een stuk klassiek hellingbos. En in de verte verschijnt het kasteel. Opeens bevind je je in een schilderachtig landgoed.
Kasteel Strijthagen
Strijthagen is meer dan 1000 jaar oud. Het gebouw dat er nu staat komt uit de 18e eeuw. De muren van het gebouw zijn in laagjes opgebouwd, waarbij mergel en baksteen elkaar afwisselen. Dit soort laagjes heet “speklagen”. Het is een prachtig optrekje op een droomplekje. Wie zou hier niet willen wonen? Heb je interesse? Dan heb je pech. Het stond tot voor kort te koop en was gewoon op funda te vinden, maar het is inmiddels verkocht.
Rondom het kasteel staan grote kunstwerken opgesteld. Een daarvan is een grote bulldog van een meter of drie hoog. Overtuigend genoeg voor mijn arme Muppet om met staart tussen de benen hier zo snel mogelijk te willen verdwijnen.
En weer terug naar het startpunt: Mundo Verde en Pinkpopterrein
Na het kasteel Strijthagen lopen we langs Mundo Verde, een kleinschalig themapark, en richting landgoed Overste Hof, hotel-restaurant en trouwlocatie. Je kunt natuurlijk direct doorlopen richting de trap en terug naar de auto. Maar leuker is nog even een klein rondje rondom het Pinkpopterrein. Rondom deze voormalige paardenrenbaan liggen smalle voetpaden die je af en toe een blik gunnen op het festivalterrein. Altijd leuk om dat ook eens nuchter te bekijken.
Praktische informatie over wandelen bij de Wilhelminaberg en het losloopgebied voor de hond
- Lengte: 10 kilometer
- Moeilijkheidsgraad: gemiddeld, hier en daar steile en soms modderige delen. Oversteken van de Strijthagerbeek op deze route kan een uitdaging zijn, maar je kunt eventueel omlopen voor een makkelijkere optie. Raadpleeg daarvoor een goede wandelkaart waar de wandelpaden op zijn aangegeven.
- Startpunt: Parking Stadionbaan, Heerlen. Bij de hockeyvelden achter het “stadion”.
- Honden: het park aan het begin van de wandeling is een losloopgebied. In de bebouwde kom en bij de Wilhelminaberg dient de hond aangelijnd te zijn. In de praktijk lopen veel honden in het bosgedeelte van het Strijthagenbeekdal ook los.
- Horeca: Tegen het einde van de wandeling biedt de Overste Hof een terras.
- Je kunt de wandelroute ook heel goed in twee delen opknippen en Kaldeborn en de Wilhelminaberg afzonderlijk wandelen.
- Tijdens Pinkpop kun je de wandeling NIET maken: de parkings zijn dan in gebruik voor het festival en een deel van de voetpaden zijn afgesloten.
GPX downloaden: klik op de download-knop hieronder
Blijf op de hoogte!
Zet nu je emailadres op mijn mailinglist! Af en toe ontvang je een emailtje van me met een overzicht van de nieuwste blogs. De updates komen uit wanneer het uitkomt, dus zeer onregelmatig. Een beetje zoals ik zelf ben dus. Je emailadres wordt alléén voor deze mailing gebruikt.
Wat leuk! Ik hou van wandelroutes waar honden (los) welkom zijn. Het ziet er ook erg mooi uit! Die hoge trap zou ik onze hond alleen niet op krijgen. Iets met hoogtevrees. 😉
Ja, ik zoek de uitrengebieden ook graag op. Dan is de meeste energie uit de hond en loopt ze de rest wat gezeglijker mee. De Wilhelminaberg kun je trouwens ook prima via de paadjes in het bos beklimmen, hoor.