Het Ontdekkingspad van de “Mont d’Haurs” is de leukste route om te wandelen vanuit de Noord-Franse stad Givet. Een korte maar interessante wandeling vanaf de Maas de heuvel op en weer af. Natuurlijk krijg je de nodige vergezichten, maar de nog altijd tastbare geschiedenis van de Mont d’Haurs is nooit ver weg. Lees hier meer over deze mooie wandeling door een Nationaal Natuurreservaat in de Franse Ardennen, op letterlijk een kalksteenworp afstand van de Belgische grens.
Het Ontdekkingspad van de Mont d’Haurs in Givet wandelen
Om het ontdekkingspad te wandelen vertrek je vanaf de oever van de Maas in Givet, neem je het paadje naar de oude toren naar boven en volg je het pad in de rondte tot je weer afgedaald bent en weer bij de Maas uitkomt. C’est si simple! Routebeschrijving is nauwelijks nodig en zelfs de bordjes met “Sentier du Mont d’Haurs” die de weg wijzen zijn grotendeels overbodig.
De wandeling wordt een ontdekkingspad door de informatieborden en met het schriftje dat je bij de plaatselijke VVV kunt ophalen. Hierin tref je naast een plattegrondje veel achtergrondinformatie over het gebied. De informatie is erg breed en varieert van geologisch en biologisch tot industrie- en militair-historisch. Want, ja het wandelingetje van amper meer dan drie kilometer is inderdaad verrassend divers. Het boekje heb je ook in een Nederlandstalige variant en de informatieborden zijn tweetalig.
Omdat het een veel te lang artikel zou worden als ik alle onderwerpen ga bespreken beperk ik me tot datgene wat mij het meest interesseert. Dat is dan weer het voordeel van een eigen website waarin niemand anders dan ik het onderwerp bepaalt. Kortom, veel info hier over de het militaire kamp dat hier rond 1700 is gebouwd ter bescherming van de stad en waarvan je nog vele restanten kunt treffen.
Wil je liever lezen over de geologische geschiedenis die hier 390 miljoen jaar geleden is begonnen, of over de grote biodiversiteit of over de verdwenen industrieën van Givet, ga dan snel het boekje downloaden of ophalen. Er is ook een speciaal schriftje voor kinderen met vragen en puzzels, dat ook verrassend leuk is. Zie verderop in dit artikel.
Militair-historisch wandelen in Givet
Givet is nu de laatste stad aan de Maas in Frankrijk. Het ligt in een wat vreemd schiereiland bijna volledig omringd door Belgisch grondgebied. Lang geleden, zo tijdens de Tachtigjarige Oorlog, behoorde het gebied tot het keizerrijk van Karel V die op een heuvel aan de andere kant van de stad een fort liet bouwen. De citadel van Givet is groots en machtig. Het fort waakt over de stad en vanuit talloze plekken kun je hem zien liggen. Ook bij het wandelen van het pad over de Mont d’Haurs aan de andere kant van Givet krijgen we de citadel meerdere keren en vanuit verschillende hoeken te zien.
Zo’n 130 jaar na de bouw werd de citadel door de beroemde Franse fortenbouwer Vauban verbeterd. Het gebied hoorde intussen bij het Frankrijk van Lodewijk XIV, de Zonnekoning. Vauban besloot dat de verdediging aangevuld moest worden met een basis aan de andere oever van de Maas, boven op de Mont d’Haurs. Zo uitgestrekt dat er plaats was voor 40.000 soldaten (dat is meer dan heel Sittard). En tegelijk zo goed te verdedigen dat er maar 8000 man nodig zouden zijn.
Dus men begon met het hakken van een metersdiepe greppel uit het kalksteen. Daaruit werden de stenen gekapt voor het bouwen van muren. Na negen jaar was het in 1707 klaar. Inmiddels is het militaire bouwwerk grotendeels verdwenen, maar vanuit de lucht zijn de contouren en de kroonvorm nog altijd goed zichtbaar.
Deels mogen we recht op de oude muren van dit kamp in Givet wandelen. Dat is best een stoer idee, al merk je er tijdens wandelen zelf niet zo heel veel van. Je ziet wel dat de hellingen hier en daar opeens wel heel steil worden. Maar het is vooral begroeid met struiken en oogt daardoor minder steil. Behalve op enkele plaatsen waar je opeens een uitzichtpunt hebt en uitkijkt over de gracht en de oude verdedigingsmuur. Let op je kinderen, want van tijd tot tijd is kan het verraderlijk verticaal omlaaggaan.
Wie breekt zoiets nou af?
De restanten van het kamp zijn langzaam aan het vergaan. Deels komt dat door de struiken en bomen die nu met hun wortels de muren doen afbrokkelen. Maar de natuur de schuld geven, zo gemakkelijk komen we er niet vanaf. We hebben zelf ook een handje meegeholpen. En niet eens zozeer “wij, mensen”, maar wel “wij Hollanders”.
In de jaren ’60 kocht Nederland de stenen van de muren van Mont d’Haurs van Frankrijk voor het verstevigen van de dijken. Stenen gebouwd om onder andere de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden buiten te houden worden nu gebruikt door datzelfde Nederland om de zee buiten te houden. Is het een mooi idee, dat recycleren van oude bouwmaterialen? Of is het ironie dat een watersnoodramp in Nederland leidt tot het verdwijnen van erfgoed in Frankrijk?
Tour Grégoire, wandelen langs nog een verdedigingswerk in Givet
Behalve het oude kamp boven op de berg, wandelen we aan het begin van de wandeling langs een nog veel ouder militair bouwwerk in Givet: de Tour Grégoire. Waarschijnlijk was hier al een uitkijkpunt in de 11e eeuw, maar deze toren is vermoedelijk 15e of 16e-eeuws en daarna nog regelmatig verbouwd. Behalve als uitkijkpunt voor het spotten van vijanden is het ook gebruikt voor het binnenhouden van vijanden, namelijk als gevangenis. Hoe dan ook, het is absoluut een mooi torentje. Met een leuk uitzicht over de stad Givet.
Een waarschuwing vooraf, je kunt er niet in en al helemaal niet naar boven. Een blik naar binnen is genoeg om te begrijpen dat dat er niet meer inzit. Ik geef je de waarschuwing vooraf om je te behoeden voor het “miserabele” lot van Victor Hugo, schrijver van de Klokkeluider van de Notre Dame. Hij was in 1838 op doorreis in Givet en schreef aan een vriend:
“Overdag had ik deze eerbiedwaardige toren willen bezoeken die ooit de kleine Givet met ontzag vervulde. Het pad is ruw en neemt zowel handen als voeten in beslag; je moet de rots een beetje beklimmen, die is van heel fijn en heel hard graniet. Aangekomen, niet zonder enige moeite, aan de voet van de toren die in verval raakt en waarvan de romaanse baaien zijn ingeslagen, vond ik hem gebarricadeerd door een sierlijke deur met een groot hangslot. Ik belde, ik klopte, niemand deed open. Ik moest terug naar beneden zoals ik naar boven was gegaan.” (Victor Hugo, 1842, Le Rhin: Lettres à un ami, p.62).
Overigens is de beklimming van de berg bij lange na niet zo avontuurlijk als Hugo beschrijft. Of het Hugo’s literaire overdrijving was, of dat de bijna twee eeuwen die sindsdien verstreken zijn het pad geëffend heeft, weet ik niet. Maar het paadje naar boven is kinderspel.
Wandelen in de natuur in Givet: over de graslanden en door bossen
Ik kan het me niet voorstellen, maar er zijn mensen die niets hebben met dit soort historische overblijfselen. Mensen die gewoon een leuk ommetje willen maken door een natuurgebied. Ben je toevallig zo’n wandelaar (en ben je in Givet), dan kun je ook heel prima wandelen over de Mont d’Haurs. Het is een van tien Nationale Natuurreservaten van de Pointe de Givet. De Mont d’Haurs is van oudsher een plek waar de boeren hun vee lieten grazen en het gevolg waren droge graslanden op de kalkstenen rots. In dergelijke velden leven talloze insecten en planten.
Sinds de jaren ‘70 is het vee grotendeels verdwenen en spontaan is er een bos gegroeid. Momenteel is het een mooi gevarieerd natuurgebied van bossen, grasvelden en hier en daar wat landbouw. Om die variatie te behouden zijn bomen gekapt en moeten in de toekomst schapen het gebied gaan beheren en de wildgroei aan bos in toom houden.
Speciaal voor kinderen: “Op ontdekking in de Mont d’Haurs”
Uren wandelen op de Mont d’Haurs in Givet kan, maar dan moet je wel heel erg langzaam wandelen. Of de wandeling twee keer doen. Het rondje is namelijk maar drie kilometer lang (volgens de folder 4, maar nameten door mij maakt het echt niet langer dan 3,2 kilometer). En het hoogteverschil van 100 meter valt ook nog wel mee. Een tochtje van anderhalf à twee uur en dus ideaal voor met de kinderen.
Speciaal voor kinderen is er ook een puzzeltocht beschikbaar. Het is de kinderversie van het boekje voor volwassenen, maar dan eenvoudiger, met leukere tekeningen en met nog best wel uitdagende vragen. Vul je die goed in, dan ontdek je de betekenis van de naam van de Mont d’Haurs. Nu kan ik je wel vertellen waarom de berg zo heet, maar dan verklap ik meteen de oplossing. Dus ga zelf op onderzoek uit (of kijk meteen achter in het boekje voor de oplossing). Er staat niet bij voor welke leeftijden de speurtocht leuk is, maar afgaande op de vragen en puzzels houd ik het op ongeveer de bovenbouw van de basisschool. En niet onbelangrijk: de tocht is zowel in het Frans als in het Nederlands beschikbaar.
Praktische informatie over wandelen over de Mont d’Haurs in Givet
- Lengte: 3,2 kilometer
- Hoogteverschil: 102 meter
- Startpunt wandeling: Parkeerplaats Quai de Rencennes, Givet. Hier staat ook een informatiebord
- Download het boekje voor volwassenen, Nederlandstalige versie (pdf)
- Download de puzzeltocht voor de kinderen, Nederlandstalige versie (pdf)
GPX-bestand voor de wandeling in Givet
Download hieronder het gpx-bestand van deze wandeling over de Mont d’Haurs in Givet
Blijf op de hoogte
Zet nu je emailadres op mijn mailinglist! Af en toe ontvang je een emailtje van me met een overzicht van de nieuwste blogs. De updates komen uit wanneer het uitkomt, dus zeer onregelmatig. Een beetje zoals ik zelf ben dus. Je emailadres wordt alléén voor deze mailing gebruikt.
Plaats een reactie