Het waddengebied bij Paesens-Moddergat en Wierum nodigt uit tot wandelen. En hoe! Over de kwelders van Peazemerlannen, langs het water onderaan de dijk en natuurlijk boven op de zeedijk met vergezichten.
In ruim 13 kilometer snuif, voel, hoor en beleef je het ultieme waddengevoel. En dat is vooral ultieme rust en verstilde schoonheid. Ik ben een weekje in dit gebied gebleven en in dat weekje best wel een beetje boel verliefd geworden op “het wad”. Wat jammer dat de Waddenzee niet in Limburg ligt…
Wandelen in de Peazemerlannen bij Paesens-Moddergat
De Peazelerlannen is een bijzonder buitendijks natuurgebied tussen de zeedijk en de Waddenzee. Het is ontstaan door een dijkdoorbraak in 1973 die men vanwege geld niet meer hersteld heeft. Als gevolg daarvan werd er langzaam slib aangevoerd en kwam het land hoger te liggen. Nu is het land dat grotendeels door zout water gevoed wordt en bij hoog water overstroomt. Daardoor heeft het een bijzondere vegetatie.
Wandelen over de pier bij Paesens-Moddergat langs de kwelders
De Peazemerlannen is prachtig uitgestrekt en het bijzondere is dat er een aantal heerlijke wandelpaden doorheen lopen. De meest bijzondere daarvan is ongetwijfeld de anderhalve kilometer lange pier. In het begin wandel je langs de kwelders aan de ene kant en de zanderige wadden aan de andere kant. Wat verderop laat de je kwelders achter je en loop je zo de wadden op. Het is als wadlopen, maar dan zonder natte voeten.
Op de terugweg wandelen we uiteraard de andere kant op, maar je uitzicht is compleet anders: met uitzicht op de kerktoren en molen van Paesens-Moddergat in de verte, die langzaamaan steeds dichterbij komen.
Vogels langs de pier op de Peazemerlannen
Het Waddengebied is überhaupt al een vogelparadijs, maar de kwelders en de pier zijn bij uitstek de plek voor het spotten van vogels. Neem dus vooral even de tijd om de luisteren en te kijken naar de ontelbare steltlopers, zoekend naar voedsel in de zanderige bodem. Langs de pier zelf kun je steenlopers tegenkomen, die met hun snavel steentjes gooien op zoek naar lekkers daaronder (de Engelse naam is niet voor niets “turnstone”). Om nog maar te zwijgen van de meeuwen en ganzen waar je bijkans over struikelt.
Over schorren, kwelders en gorzen
Ooit afgevraagd wat verschillen zijn tussen kwelders, schorren en gorzen? Nou, die zijn er niet. Het zijn streekgebonden termen voor dezelfde landschapsvormen. Hier in het Waddengebied spreekt men van kwelders. In Zuid-Holland noemt men het gorzen, zoals het Quackgors in Hellevoetsluis. In Zeeland heten deze buitendijkse gebieden schorren, waarvan je in het Zwin in Zeeuws-Vlaanderen prachtige voorbeelden hebt.
Langs de Zeedijk van Paesens-Moddergat naar Wierum wandelen
Weer teruggekomen bij de Zeedijk, wandelen we in oostelijke richting van Paesens-Moddergat naar het volgende dorp: Wierum. De wandeltocht verveelt geen moment. Kies zelf maar of je boven op de Zeedijk wandelt, of beneden langs de wadden. Er zijn talloze plaatsen waar je makkelijk omhoog en omlaag kunt.
Onderweg varieert het landschap van de kwelders naar strand, naar stukken aangeslibd en met gras begroeid land. In het water een toren, waarvan ik eerlijk gezegd de functie niet weet. Bij laag water heb je zelfs kans om de restanten van een gezonken boot te zien. Het scheepswrak ligt ongeveer 100 meter vanaf de kant even ten oosten van Wierum. Ook staan er talrijke rijen palen in het water, half vergaan soms, en hoe dan ook heel fotogeniek.
Wierum, vissersdorp aan de Waddenzee
Dan komen we aan in het dorpje Wierum, wederom een heerlijk dorpsgezicht. De Mariakerk van Wierum kun je al van verre zien liggen en komt langzaam dichterbij. Voor de kerk staat een standbeeld van een wjirmdolster, een pierensteekster die in een broek (!) op het strand naar pieren zochten die gebruikt werden als aas voor het vissen op onder andere kabeljauw. Ze staken meer dan 1000 pieren per dag, hingen die te drogen. De volgende dag werden de pieren door de vissers gebruikt. De pierendolsters waren een dusdanige verschijning dat zij zelfs uitgenodigd waren voor de wereldtentoonstelling in Londen in 1883.
De scheepsrampen van 1883 en 1893
Net als Moddergat was Wierum een echt vissersdorp. Beide dorpen kennen ook hun eigen drama’s, die zich afspeelden aan het eind van de 19e eeuw. De vloot van Moddergat ging in 1883 voor een groot deel verloren in een voorjaarsstorm: 17 schepen vergingen en 83 opvarenden kwamen om het leven. Tien jaar later was Wierum aan de beurt. Op 1 december 1893 gingen 13 schepen verloren en kwamen 22 vissers om het leven in een herfststorm.
De rampen houden verband met de armoede die er heerste. De visserij bracht hier weinig op en er heerste in beide dorpen behoorlijke armoede. Niet onlogisch, dus, dat de vissers ook bij slechter weer toch probeerden nog wat te vangen, met alle risico’s van dien. Zowel in Moddergat als in Wierum is bij de dijk een monument opgericht dat memoreert aan de ramp. In beide gevallen precies 75 jaar na dato. Het monument in Wierum is, in artistiek opzicht, het meest vermeldenswaardig: een uit ankers vervaardigde constructie op een voet, waarin de namen van de omgekomen vissers staan vermeld.
De weg terug wandelen naar Paesens-Moddergat
Je kunt ervoor kiezen om via een omweg terug te lopen en een dorpje als Nes aan te doen, maar eigenlijk is het veel mooier om dezelfde weg over de dijk weer terug te nemen. Als je het echt afwisselend wilt maken, kies je er nu voor boven op de dijk te wandelen, waar je op de heenweg nog langs het water liep, en omgekeerd. Het beeld is telkens anders en blijft boeien. Kijk bijvoorbeeld eens wat verder het wad op en je ziet in de verte Schiermonnikoog liggen, als je echt goed kijkt kun je de vuurtoren van Schier in de verte ontwaren. Of verbaas je over de bootjes die zich een weg banen in de vaargeulen.
Paesens en Moddergat, een dubbeldorp?
Het is een van de verre uithoeken van het land: Paesens-Moddergat. Je neemt de afslag bij Anjum en rijdt dan bijna rechttoe naar de Waddenzee. Daar bots je bijna tegen de Zeedijk op, ware het niet dat je eerst het dorp Paesens binnenrijdt.
Paesens en Moddergat, het zijn twee verschillende dorpen. Maar afgezien van de plaatsnaamborden die je vertellen waar je het ene dorp verlaat en de andere binnengaat, lijkt het in alles één dorp te zijn. Zelfs gezamenlijk is het nog steeds een klein dorp: slechts 450 inwoners telt het.
Paesens is een behoorlijk oud dorp, ontstaan zo’n duizend jaar geleden na de aanleg van de zeedijk. Moddergat bestond nog niet. Moddergat onstond pas eeuwen later na een dijkdoorbraak en toen nog uitsluitend letterlijk als een moddergat. Bebouwing daar kwam pas in de 18e eeuw.
Moddergat leefde vooral van de visserij en was het arme broertje. Paesens was vooral een boerendorp en relatief rijk. Van oorsprong waren beide dorpen in sociaal opzicht dan ook erg gescheiden van elkaar. Er werd bjivoorbeeld nauwelijks onderling gehuwd. Ook bestuurlijk waren het gescheiden dorpen: tot 1984 behoorden ze tot verschillende gemeentes.
Nu is het met recht een dubbeldorp en staat het vol met monumentale en schilderachtige vissershuizen en boerderijen, vooral rondom de “hoofdstraat” De Buorren. Het dorp is dan ook beschermd dorpsgezicht. Veel van de woningen zijn voorzien van informatieborden over de historie van de panden.
Paesens is overigens de Nederlandse naam. In het Fries heet het dorp Peazens, met en ‘z’ en de ‘ae’ omgedraaid. Dat heb ik eerder gezien. Oja, in bij de toren van Eagum (of Aegum, zo je wilt).
Praktische informatie over de wandeling van Paesens-Moddergat naar Wierum
- Lengte 13,5 kilometer, heen en weer en inclusief de pier op en neer.
- De wandeling gaat door de kwelders, op de dijk en langs het water
- Parkeren kan in Peasens, bij de kerk
Download de gpx van de wandeling van Paesens-Moddergat naar Wierum langs de waddenzee
Klik op de knop hieronder om de gpx van de wandeling te downloaden.
Blijf op de hoogte
Zet nu je emailadres op mijn mailinglist! Af en toe ontvang je een emailtje van me met een overzicht van de nieuwste blogs. De updates komen uit wanneer het uitkomt, dus zeer onregelmatig. Een beetje zoals ik zelf ben dus. Je emailadres wordt alléén voor deze mailing gebruikt.
Paessens-Moddergat staat sinds een aantal bezoekjes aan Friesland dit jaar op mijn wensenlijst. Het moet zo mooi liggen, aan het Wad.. na het lezen van dit blog ben ik nóg nieuwsgieriger geworden. Leuk om te zien dat jij helemaal fan bent geworden van het Wad hier! Lijkt me een mooie wandeling ook, maar zou misschien iets eerder omkeren voor de terugweg, omdat onze meiden tegenwoordig 10 km wel de max. afstand vinden, zeker in NL.
Het wad heeft iets mystieks. Ik ga zeker nog eens, of waarschijnlijk heel vaak, terugkomen. Je kunt de wandeling prima wat korter maken als je wilt. De pier kun je bijvoorbeeld maar voor de helft heen en weer lopen, dat scheelt al een stuk. Als je bij laag water gaat, kun je ongeveer bij het scheepswrak weer omkeren. Dan zit je ongeveer op de 10 kilometer.
Het lijkt me erg mooi om daar te wandelen, prachtige foto’s ook! Maar helaas voor mij ook niet om de hoek… Wel eentje om te onthouden! (Mocht ik binnenkort de Afsluitdijk weer eens oversteken)
Ja, het is echt een uithoek van het land, maar de rit meer dan de moeite waard. Ben er zelf een weekje gebleven en me geen dag verveeld.
Lijkt me erg mooi, maar ook voor mij helaas niet om de hoek. Wat een mooie foto’s heb je gemaakt. Het Waddengebied is inderdaad een vogelparadijs…ik was er vorig jaar voor het eerst.
Dank je voor het compliment!
Wat een heerlijke wandelroute dit. Het ziet er leuk uit en het klinkt ook fijn. Heerlijk om even uit te waaien. Helaas ligt het hier niet om de hoek haha, de waddenzee op zich wel, maar niet dit deel.
Zo jammer dat de mooiste plekjes vaak zo ver weg zijn, he?
Bedankt voor deze mooie blog met foto’s! De wandeling klinkt fantastisch, wat een mooie natuur. De plaats waar de boot gezonken is wil ik graag zien, dit vind ik altijd interessante plaatsen. Ik zal dit artikel doorsturen naar mijn vriend, als hint voor een volgende vakantie.
Dank je voor het compliment! Het is inderdaad een heel fijne plek voor een vakantie. Als je de boot wilt zien moet je er wel voor zorgen dat je er met laag water bent. Beetje timen dus.
Graag zou ik willen weten waar we het beste kunnen parkeren en starten met deze prachtige wandeling
Hoi Rick, je kunt parkeren in Paesens. Dat kan gewoon aan de straat, het is gratis parkeren. Als je Paesens binnenrijdt heb je in de bocht een aantal parkeerplekken bij elkaar. Als dat vol is, kun je het bij de kerk proberen. Succes en veel plezier met de wandeling!
Vandaag deze wandelroute gelopen met manlief en de honden, we zijn namelijk een paar dagen op vakantie in Lauwersoog dus in de buurt. Heerlijk gewandeld, wat een mooie route, en we hadden ook heerlijk weer! Echt genoten van de rust en de prachtige omgeving, echt een verademing als je in de Randstad woont!